Grote Raad van Mechelen - Beroepen uit Holland
Het dossier Beroepen uit Holland no. 316 bevat tientallen stukken - waaronder vele Haarlemse stukken - met betrekking tot erfrechtelijke geschillen tussen twee takken van een vermogende familie familie, met als hoofdrolspelers Willem Kerstantsz, getrouwd met Geertruyt Gerrits, en Willem Benninck. De moeder van Ymme en Geertruyt was eerder getrouwd geweest met Claes Benninck. Uit dat eerste huwelijk was geboren Jan Benninck Claesz, die op zijn beurt weer een zoon had, Willem Benninck. Tussen de Benninck-tak en de Kerstantsz-tak wordt over de verdeling van de erfenis gestreden.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Inventarys vanden brieven ende minutien den hove van hollant overgegeven bij Willem Benninck voir hem selven ende vervangen hebbende zijn broeder ende zusters impetrant ende eyscher ende raen actie noopende die xvm rijnsgulden op ende tegens Willem Kerstantsz verweerder ende opposant. Ende eerst zoe produceere ende leyt over die voirsz eyscher desen zijnn tegenwoordighe inventarys ende es buyten opten rugge geteyckent mit A. Item noch produceert ende leyt over die voirsz eyscher zekere procuracie gegeven sijnen procureur ende es buten opten rugge geteyckent mit B. Omme dair mede te verifficeren dat inhouden vanden xvi ende xviie articulen vanden scrifturen vanden eyscher in deser saicke gedaen ende maeckende ende den hove van hollant overgegeven op ende tegens den verweerder. Item produceert ende leyt noch over die die voirsz eyscher dacte ende concusie vanden eysch antwoirde replycke ende duplycke in dese saecke gedaen mitsgaders dat appointement dysposityff inder selver saecke gegeven alle an een gehecht ende sijn buyten opten rugge geteyckent mit C. Omme daer mede te verifficieren dat xviii, xix ende xxe articulen vanden scrifturen gedaen ende maeckende bijden eyscher ende den hove van hollant overgegeven op ende tegens den verweerder. Item produceert ende leyt noch over die eyscher sijne scrifturen ende responcicien daer op gestelt ende sijn buyten opten rugge geteyckent mit E. Item noch zoe produceert ende leyt over die voirsz eyscher sijne solucien mitten responcicien daer op gestelt ende sijn buyten opten rugge geteyckent mit F. Item produceert ende leyt noch over die voirsz eyscher zekere commissie bijden eyscher in deser saecke gedaen ommicke doene sijne informacie ordinarys opte feyten begrepen inden scrifturen ende solucien ende es dieselve commissie buyten opten rugge geteyckent mit G. [In de marge: Mits dat die commissie nyet vatbaer is leggen over inden plaetse vandien en acta van surrogatie op Mr Jan Duvoirde inde plaetse van Mr Joost Sasbout.] Item produceert ende leyt over die voirsz eyscher sijn mandement van tuygen mitter relacie vanden deurwairder bij hem in deser saecke vercregen ende is buyten opten rugge geteyckent mit H. Item produceert ende leyt noch over die voirsz eyscher deselve sijne informacie ordinarys in deser saecke gedaen bij Mr Jan van Duvenvoirde raedt commissarys ende Jaspar de Beaumont secretaris in deser saecke gecommitteert buyten opten rugge geteyckent met I. Item produceert ende leyt noch over die eyscher zekere acten bijden welcken blijct dat hij binnen behoirlicken tijde zijn informacie heeft gedaen ende is de selve acte buyten opten rugge geteyckent mit K. Item produceert ende leyt noch over die voirsz eyscher bijden welcken blijct gerenunchieert es van producten ende dach genomen te dienen van reproche ende is de selve acte buten opten rugge geteyckent mit L. Item produceert ende leyt noch over die voirsz eyscher zekere copie van hijlicxe voirwaerde in pampiere gescreven beghinnende Wij Wouter van Rollant vanden date den xxiien in meye duysent xiiiic lxxxix onderteyckent corto ende is buten optenrugge geteyckent mit M. Omme daer mede te verificeren dat ve, vi, viii, ix, xxix, xxxi, xxxix, xlii articulen vanden scrifturen den hove van hollant overgegeven bijden voirsz eyscher op ende tegens den voirn verweerder. Item produceert ende leyt noch over die eyscher seker copie van een ratificacie der stede van hwaerlem in pampiere gescreven beghinnende Wij burgemeesteren van date den lesten augusto anno xvc ende xiiii onderteyckent corpella mitsgaders noch een extract ende artickel van conincx Willem hantvesten dair angehecht ende sijn buyten opten rugge geteyckent mit N. Ende presenteert die eyscher ist de principale brieve altijt te exhiberen in tijden en wijlen des noot wesen. Item produceert ende leyt noch over die eyscher sijne reprochen ende sijn buyten opten rugge geteyckent mit O. Item produceert ende leyt noch over die voirsz eyscher sijne salvacien bij hem in deser saecke gedaen ende maecken ende sijn buyten opten rugge geteyckent mit P. Item produceert ende leyt noch over die eyscher acte dair bij blijct dat gedient es van salvacien in rechten geconcludeert ende is buyten opten rugge geteyckent mit R. Aelbrecht Aerntsz.
Stuk B, 11 oktober 1524: Huwelijkse voorwaarden Willem Kerstantsz en Geertruyt Geryts d.d. 22-5-1489:
Wij Wouter van Rollant en Evert Pietersz schepenen in Haerlem oirconden dat voir ons quamen Willem Kerstansz ende Kerstant Boyens mit hun, ande een zijde, Geertruyt Geeryts dochter mit Geryt Claes zoens hant haers vaders ende voechts an dander zijde. Ende gelyeden an beyde zijden, dattet hijlicxe voirwaerde zijn, ende wesen sullen tusschen hen beijden voirsz al eer ende voirde tijt dat Willem ende Geertruyt malcanderen houweden of besliepen, tgeene dat hier na volcht ende ende bescreven staet. Inden eersten zijnt hijlicxe voirwaerde ener beyde zijden voirnoemt dat de voirsz Willem Kerstansz in hijlicke ander voirsz Geertruyt Geryts dochter brengen sal ende Kerstant Boyensz zijn vader voirnoemd, voir hem in rechter medegane geloeft heeft te geven ende gift ten vrijen eygen mit desen brieve, de parcelen van landen renten ende gelden die hier nae verclaert zijn. Eerst zesse ende twintich morgen lants gelegen alle an malcanderen tot Benthuysen mit een hoefstede of woninge daer op staende daer off dat gebruijcken, te weeten Pieter die op die woninge sit achte morgen om vijfthien rijnsgulden vijftien stuvers sjaers. Item Claes die Vriese vijf morgen om vijftien rijnsgulden sjaers. Item Zybrant twee morgen ende vijf hondt om vier rijnsgulden achtiendalve stuver sjaers. Item Jacob Martensz zestalf morgen om verthien rijnsgulden sjaers ende vijf morgen onverhuyert om dertiendalve rijnsgulden sjaers. Item drie morgen lants gelegen tot Voerhout ende bruyct Martijn Buysers zwager om ellef rijnsgulden sjaers. Item vier morghen lants bij Bougraven int Kerflant te Berchhout ende bruijcken Dirck Symonsz ende Huyge Diricxz om zesse rinsgulden sjaers. Item acht ende twintich morgen lants in erfpacht geleghen te Voerschoeten bijde capelle die bruyct Cornelis Jan Boschensz om vier ende twintich rijnsgulden sjaers. Item vier morgen ende een hont lantsgelegen in den ban van Alphen ende bruijckt Pieter Jan Boeckelsz om ellef rijnsgulden ende een stoeter sjaers. Item inden selven ban van Alphen een morgen lants ende bruyckt Geeryt Willemsz om twee rijnsgulden sjaers. Item twee morgen lants gelegen om Roedenburger laen ende bruyckt eene genoempt Pouwels inde Crame te Leyden om thien rijnsgulden sjaers. Item ende vijf morgen lants gelegen bijde lange weyde bij Zwammerdamme die nu bruycken Jan Willemsz ende Huyge Geryts om zes rijnsgulden zeven stuvers sjaers alle te saemen dese parchelen gewaerdeert ende gescat voir vierthien hondert nobel voir derdalve rijnsgulden ende die rijnsgulden voir veerthich grooten vlaems gerekent. Ende hier toe zoe bruijck dit voirsz Willem Kerstansz ende Kerstant Boyens zijn vader voirn geloeft ende gift in medegave als voirscreven staet voir him die somme van vier hondert nobelen an gelde den nobel gescat ten prijse voirsz. Tegen alle welcke parchelen van landen renten ende gelden voirsz die voirn Geryt Claesz mit Geertruyt Geryts zijnre dochter geloeft heeft te geven ende te brengen in rechter medegave ende hijlicxe voirwaerde loeft ende gift als haer vader mit desen selven brieve die stucken ende parchelen van landen hier nae benoemt ende bescreven. Eerst een sait lants mittet lant gecoft van Jacob Engbrechtsz gelegen inden banne van Heemskerck ende bruyckt Claes Vredericxz om zeven ende daertich rijnsgulden sjaers. Item een stucke lants gelegen tot Vuytgeestende bruyckt Wouter Ockersz om achtalve rijnsgulden sjaers. Item noch tVuytgeest een stucke lants dat bruyckt Droech Jansz om zeven rijnsgulden sjaers. Item noch tVuytgeest een stucke lants ende bruyckt Dirck Woutersz om vier rijnsgulden min een oert sjaers. Item een stucke lants gelegen inden ban van Lymmen ende bruyckt Jan Jansz om vijftien rijnsgulden en een oert sjaers. Item een stucke lants inden ban van Lymmen voirsz ende bruyckt een genoemt Claes om anderhalve rijnsgulden sjaers. Item een sate lants inden banne van Winckel die Dirick Geerytsz bruyckt om twintich rijnsgulden sjaers. Ende noch een stuck lant inden selven ban van Winckel dat bruyckt Pieter Symonsz om negendalven rijnsgulden sjaers. Voert zijnt hijlicxe voirwaerde ende die voirsz Willem Kerstensz over gegeven ende geloeft heeft dat hij van nu voert an mit zijn alinge woenstede binnen der stede van Haerlem wonen ende blijven sal ende en zal mitter woene van hier ende vuijter selver stede van Haerlem hem niet vertrecken soe lange als die voirsz Geertruyt Geeryts dochter in levende lijve is. Voert zijnt hijlicxe voirwaerde tusschen hem beyden over beyde zijden voirn alzoe waert dat Willem Kerstantsz of Geertruyt Geryts dochter voirn te weeten een van hem tween storve ende oflivich worde sonder wittachtige levende blijvende blijckende geboerte bij malcanderen gewonnen after te laten soe zal elck mit zijn landen renten ende goeden ofstaen ende tevreden wesen met offer bij staenden hijlicke eenige merckelijcke winst of bate geweest is die winst ofte bate sal alleen eygentlijck wesen ende blijven voerden lancste levende van hem tween voirn. Des zoe zal die voirsz Geertruyt Geryts dochter indien zij in dit gevalle lancste leeft boven haere goede eygentlijck ende erflick verbetert wesen van des voirsz Willem Kerstantsz zijde totter somme toe van hondert ponden grooten vlaemsdie zij heffen ende opbueren ende ontfanghen sal vuyt de alder gereetste goeden renten of gelden die de voirsz Willem van zijnre zijden aftergelaten ende geruymt sal hebben doet al eer ende voerde tijt dat yemant van zijnn erven inden boel incomen off intasten sal moegen tot eeniger sciftinge of deylinghe sonder pantkeringhe maer waert dat zij bij malcanderen kint ofte kinderen kregen welck kint ofte kinderen eenich van hem of hun beyden verleefden soe sijne noch hijlicxe voirwaerde dats waert saecke dat dat kint of die kinderen storven ende aflivich worden sonder hoire wittachtighe blijvende geboirte voirt after te laten dat als dan alle die parchelen van landen renten ende goeden voirn gaen ende erven zullen op ende ande zijde van daerze of gecoemen sijn sonder van dier zijde te vervreemden. Voert zijnt hier toe noch hijlicxe voirwaerde ende die voirsz Willem Kerstansztoe gelaeten verwillekoert heeft nu voer hem selven ende nu om dan als man ende voecht vander voirscreven Gheertruyt Geryts dochter zijnn wijve dat hij mits dese gifte ende medegave ophouden ende rusten sal heen tot dat Geryt Claesz ende Griete Claes dochter zijn geechte wijf vader ende moeder vander voirsz Gheertruyt beyde gestorven ende oflivich geworden sullen wesen zoe dat hij al waert dat er een van hem tween vader ofte moeder vuyter tijt braeckt nyet tusschen noch intasten en sal om enighe delinghe vander eerster ofliviger te hebben dan ter lester doot in eenigherwijs alle arch en list vuytgesondert deser brieven sijn drie alleens die wij scepenen boven genoemt in kennisse der waerheyt mit onse zegelen hier an gehanghen bezegelt hebben opten twee ende twintichsten in meye int jaer onses heeren duysent vierhondert negen ende tachtich. Gecollacioneert tegens doriginale tot versouck van meester Frans van Amsterdam als procureur van den kynderen van wijlen Jan Benninck Claes zoen doude ende bij exxues consent van Willem Pietersz als procureur van Willem Kerstantsz ende accorder bij mij actum xi octobris anno xvc ende xxiiii. Barthout Dassendelft.
Stuk C1:
Copie geextraart vuyt een artikel van conynck Willems hantvesten bij hem de stede van haerlem gegont. Vander erflickhede der stede van haerlem thusschen poerters salmen die ghewoente houden, als dat hiertoe ghehouden is, meer dit van toe gedaen, dat die erfnisse, naeder sij binnen of buyten der vrijheyt leyt, sal opleggen naesten erfname coemende zijnre maechscap weder dat zoene is off dochter. Gecollationeert tegens tarticule vander hantveste voirsz.
Stuk C2, 31 augustus 1514:
Wij burgemeesteren scepenen ende raedt der stede van haerlem doen condt ende certificeren voerde gerecht waerheyt eenen yegelicken dient behoert dat op huyden date hier onder gescreven voer ons in personen gecommen sijn Jacob Geritsz van Montfoirde onse mede broeder in officie als scepene deser stede Jan van Scagen de Jonghe oudt scepen Claes Jansz van Scalcwijck Frans Claesz Velsserman Claes Aerntsz Pieter Jansz Brouwer Jan Amelger alle mannen van goeden name ende poirteren deser voirsz stede. Die welcke als met recht daer toe gebrocht ende verdaecht wesende geafficommeert geseyt ende verclaert hebben te weten die voirsz Jacob Geritsz van Montfoirde ende Jan van Scagen biden eedt die zij elck als scepenen deser voirsz stede gedaen hebben ende dander bij eede die zij elck bisonder van andere cleyne officien der selver stede mede gedaen hebben tgundt dat hier naer volcht te weten dat bynnen der voirsz stede van haerlem gebruyct ende voer een gewoenlick recht gehouden werdt dat naeste erfgenamen nemen des naesten erffenisse ende sonderlinghe vader ende moeder nemen die erfenisse van haer kindt in dyent dat kindt sonder kint ofte kinderen gestorven is. In zoe verre dat bij brieven nyet anders bevorwaert en ware ende noch datmen voirt mede gebruyct voer een gewoenlic recht bynnen des selver stede des wanneer enich kint ofte meer kinderen bij vader ende moeders lenen enigh goet te huwelicke gegeven ware ende dan vader ofte moeder storve soe soude dat kindt ofte kinderen eerst inbrenghen tegens die levende vader ofte moeder alle ghene dat zij in medegave te huwelicke van vader ende moeder gehadt hebben. Eer ende al voren dat zij tegens die levende vader ofte moeder deylen souden moghen ten ware dattet mit brieven anders gemaict ware als boven. In kennisse der waerheyt soe hebben den zegele van saicken der voirsz stede van hairlem hier beneden aen doen hanghen opten lesten dach van augusto int jaer onses heeren duysent vijfhondert ende vierthien. Concordat cum suo vero originali per me et protestuo ut insua.
Stuk D, 21 juli 1519: Willige condemnatie op een akkoord d.d. 30 maart 1519:
Opten dach van huyden compareerden in de greffe vanden hove van Hollant Willem Benninck zoen van Jan Benninck Claesz doude voor hem selve vervangende zijn andere broeders ende susters an deen zijde ende Willem Kerstantsz an dandere. Ende exhibeerden een zekere acte van arrest tusschen hemluyden gemaickt bij tusschen sprecken van meester Joost Sasbout raidt ordinaris vanden voirsz hove van alle instancien ende processen roerende de sterfhuyse ende achtergelaten goeden van wijlen Geerit Claesz van Wessanen ende Margriete zijn huysvrouwe. Inhoudende de zelve acte van woerde te woerde als hier nae volcht. Opten dach van huyden compareerde voor den hove van Hollant Willem Benninck zoon van Jan Benninck Claesz doude voer hem selven vervangende zijn andere zusters ende broeders ter eenre zijde ende Willem Kerstantsz ter andere. Ende verclaerden dat zij bij tusschen sprecken van meester Joost Sasbout raedt ordinarys commissarys bijden voirsz hove tusschen die voirsz partien geordonneert geaccordeert zijn inden manieren hier nae volgendende. Inden eerste dat beyde die voirsz comparanten geremitieert ende te buyten gegaen hebben remithieren ende gaen mitsdesen alle instancien van processen tusschen hem beyden hangende ende vuytstaende op dese ure gheen vuytgesondert. Item dat alle die renten gelt landen ende goeden roerende ende onroerende achtergelaten bij wijlen Geeryt Claesz van Wessanen ende Margriete sijn huysvrouwe dair off tusschen partien questie geweest es die ongedeylt zijn gedeylt zullen worden bijden comparanten half ende half. Belovende malcanderen verclaeringe te doen mitsgaeders bescheyt vanden staet vanden sterfhuyse van Geeryt Claesz ende Margriete zijn huysvrouwe voirsz ende dit al te samen binnen zes weeken naestcomende ende indien dat in die zelve deylinge eenighe difficulteyt ofte zwardicheyt valt de zelve sal staen tot verclaeringhe vande voirsz meester Joost. Ende wat pachten ofte renten vanden achtergelaeten goeden voirsz alsnoch staen te ontfanghen zullen insgelijcx bijden comparanten ontfanghen worden half ende half. Ende dit al te mael bij provisie ende zonder indicie van trecht dat beyde die voirn comparanten op malcanderen pretenderen het zijde inre conferendi ofte bona subiecta restuticioni ofte dat Willem Benninck Jan Benninck doude zijn vader ende Margriete voirsz te vele moghen ontfangen hebben van allen den goeden renten ende anders zedert die doot van Geeryt Claesz. Waer van ende van allen andere gebreken die de comparanten op malcanderen pretenderen mogen zij huer actie zullen mogen intenderen voor deesen hove dair die voirsz partien gehouden worden te recht te staen ende tgewijsde te voldoen. Daer onder specialick ypotheckerende die goeden die elicxs deelen zullen dair boven of geseyt is ende voirts huere persoenen ende alle hueren goeden tot heerlijcke ende reale executie vanden voirsz hove. Ende versochten hier inne gecondempneert te wesen gehoirt welck versouck ende confessie heeft tvoirsz hoff die voirn partyen in alle tgundt dat voirsz es gecondempneert ende condempneert mits desen. Gedaen inden hage opten xxxen dach in maerte anno vijfthien hondert ende achthien stilo curie hollandie bij mijnen heere die president heere Geryt van Assendelft Ridder Frederick van Renesse heere tot male meesters Jan van Duvenvoirde Joost Sasbout ende Claes Riemusz van Cats raidtsluyden mij tegenwoordich onderteyckent J de Jonge. Achtervolgende welcke acte ende arrest zijn die voirsz partien gecompareert geweest voer die voirsz meester Joost Sasbout ende hebben aldaer cavelinghe gedaen vanden voirsz landen ende renten twee cavel cedullen daer van gemaeckt ende is elicx vande voirsz parthien zijn deel ende portie toe gecavelt gelijck die zelve cedullen dat inhouden ende begrijpen die hier nae van woerde te woerde geinfereert zijn. Dese cavel is gevallen Willem Kerstantsz den twintichsten july anno negenthiene. Item acht madt lands tot Haerlemmerlie sjaers elff groote. Item tot Wutgeest vier madt lants rietmakx art sjaers vijftien groote. Item tot Ackersloet Pieter Mantis lant sjaers vierdalf groote. Item tot Winckel Heertie comen Everts lant sjaers zeven groten. Item tot Wynkel Borrit Pietersz lant sjaers drie groten. Item tot Wynkel Cornelis jonck Pieter lant anderhalf groote. Item tot Nydorp Mathis Pieter Amelis lant sjaers vier groote. Item tot Nydorp Jan Foppis lant sjaers vijfthien groote. Item tot Vuyersem Baert Coptis sjaers zes groote. Item tot die Wijck Pieter Dirricxz lant sjaers zeven groote. Item tot Hemskerck Willem Willemsz lant sjaers vijfdalf groote. Item tot Velsen die halve saet sjaers zes groote. Item tot Assendelff op die smit sjaers drie groote. Item indie Woude op Baert Heynen sjaers eenen groote. Item op die stede van Haerlem xvi ?? sjaers vijftien groote. Item noch op die stede van Haerlem xviii ?? sjaers vijf groote. Item op die vijff steden van Hollant xii sjaers drie groote. Item op die stede van Sijbekerspel xiii ?? sjaers xii groote xv stuvers. Dese cavel deel is gevallen Willem Benninck den xxen july anno negenthiene. Item dat huys op de Koude horn tot Haerlem tsjaers thien groten. Item tot Assendelff Claes Gelisz lant sjaers twaelff groote. Item tot Barringhorn Doedt Jansz lant sjaers zeve groote. Item tot Ackersloot Pieter Sunisz lant sjaers vier groote. Item tot Ackersloot Wessel Louris lant sjaers achtdalff grooten. Item tot Wutgeest Jan Arisz lant sjaers vijfdalf groote. Item tot Nydorp Olbent Oellus lant sjaers vier groote. Item tot Nydorp Rols ven sjaers zeven grote. Item tot die Wijck Geryt Willem Engelsz lant sjaers zeven groot. Item tot Hemskerck Jan Vroukis lant sjaers zes groote. Item tot Vuytgeest Dirck Woutersz lant sjaers vierdalff groote. Item tot Wynckel Claes Dirick Gerrits lant sjaers acht groote. Item tot Castercum Jan Arisz lant sjaers drie groote. Item op die stede van Haerlem xviii ?? sjaers drie groten. Item op die stede van haerlem xvi ?? sjaers drie groote. Item op die vijff steden van Hollant xii ?? sjaers zes groote. Item op Zijbekerspel sjaers xiii ?? twaelff groote vijffthien stuvers. Den welcke cavelinge die voirsz comparanten inder qualiteyt als boven verclaerden ende bekenden dat zij wel te vreden zijn ende schouden malcanderen hier mede quijte sonder noch actie of recht eenichsins meer te pretenderen an eenige parceelen van seen sanders cavel mair sal elck mit tguendt dat hun toegecavelt ende gevallen is bijder voirsz cavelinge. In maniere voirsz zijn beliefte mogen doen tot ewigen dagen renunchierende van alle appelacieproclamacie relienemende gratien beneficien van rechten geestelijck ende waerlijck ende van al tguent daer mede zijluyden of yemand van hunluyden zouden mogen behelpen ter contrarie van deesen wel verstaende indien namaels eenige goeden meer bevonden wordden hoe daenich die mochten weesen die alsnu niet gecavelt noch gedeelt en zijn dat elixs vanden voirsz partien daer an behoirdt ende reserveert zijn recht actie omme daer of te hebben zijn deel ende portie onvermindert altijts deesen actore ende cavelinge voirsz. Ende omme die goet vast ende van wairden te houden ende te achtervolgen waeren die voirn comparanten inder qualiteyt als boven hier onder stellende ende verbindende elcxs hoere persoen ende alle hoere goeden roerende ende onroerende tot heerlicke executie vanden voirsz hove. Gedaen inden haghe den een ende twintichsten dach in Julio int jaer onsheeren duijsent vijffhondert ende negenthiene. In kennisse van mij onderteykent A vandelin. Gecollacioneert tegens zekere acte tot versouck van meester Frans van Amsterdam als procureur van de erfgenamen van wijlen Jan Benninck Claes zoen doude ende dit bij exxues consent van Willem Pietersz als procureur van Willem Kerstantsz opten xiiien dach octobri anno xvc xxiiii. Barthout Dassendelft.
Stuk E, Schrifturen door Willem Benninck bij het Hof van Holland ingediend:
Ten eynde dat bij u hooghe eedele vermogende heeren mijn heere die grave van Nassaue van Vianden heere van Breda stadthouder generael mijn heere die president ende andere mijne heeren vanden raed des keysers van Rome coninck van Spaengien van Germanien aertshertoge van Oistenrijck hertoge van Bourgoingnen gestelt ende gecommitteertten saicken gouvernemente sijnder genaden van hollande zeelande ende vrieslandt. Ende bij uwer mijn heeren sentencie diffuntive geseydt geweesen ende voir rechte vuytgesproken wordde tot voerdeelt intentie ende meyninge van Willem Benninck voor hem zelven ende vervangende zijn zuster ende broeder impetranten in rauwe actie ende tot preindice scade ende achterdeele van Willem Kerstansz gedaechde ende verweerder als dat mit goede saecke ende redene dimpetrant alsoe hij procedeert eysch gedaen heeft opten gedaechde contenderende tot zulcken fine als hier naer volght. Ende dat mit ongelijck ende quade saecke de gedaechde hem daer tegen geweert geopposeert ende gedefondeert heeft sij dairomme ende om die redenen hier naer volgende bij uwer mijn heeren sentencie diffuntive reycerende dexception van nyet ontfanckeleyk bijden bijden gedaechden geproponeert de selve gedaechde gecondempneert. Den voirsz impetrant te laeten volgen de helft van den goeden ende landen van de dote ende medegave hem met zijn huysvrouwe in houwelijcke gegeven oft bij gebreeke vandien den impetrant te betaelen de somme van xv hondert gulden van xl grooten tstuck voir tprincipael hooftgelt condempnerende den selven gedaechde in alle de vruchten bij hem van de selve goeden ontfangen oft dit hij hadde moghen ontfangen sedert de doot van zijn soene. Condempnerende daer en boven den selven in alle die costen scaden ende intresten bijden impetrant ter cause van dese gehadt ende geleden ende die hij noch hebben ende lijden sal moeten ten vuytende van dese processe. Om tot welcken finen ende conclusien oft andere den impetrant oirbairlijck zijnde te commen seyde ende postert de impetrant de feyten redenen ende middelen hier naer volgende presenterende daer aff te veriferen alsoe veel als tot zijnn goeden rechte van noode wesen sal sonder hem te astringeren tot eenige overtallige prove aenroepende uwer mijn heeren eedele ende goedertieren officie begerende hun recht ende insticie gedaen te wordden onder alle behoerlijcke protestatien ende beneficien van rechte alst is naer stile ende usantie. [i] Ende eerst om tot verstandt van deser materien te commen soe is waerachtich dat inder tijt geweest is eene Margriete Claes Bennincksz weduwe hebbende bijden selve Claes Benninck gewonnen eenen zoone genaempt Jan Benninck Claesz vader vanden impetrant. [ii] Item de selve Margriete is gegaen ad stemida vota trouwende eenen Geryt Claesz van Oostzanen. [iii] Ende heeft de selve Margriete staende houwelijck bijden voirsz Geryt Claesz gewonnen twee dochteren deene genaempt Ymme ende dander genaempt Geertruyt van de welcke dese questie spruyt. [iiii] Item hebben de voirsz Geryt ende Margriete de voirsz Geertruyt huere dochter in houwelijck gegeven den gedaechde oft verweerder alhier. [v] Ende hebben met deselve huere dochter in houwelijck de somme van drie duysent gulden van xl groote tstuck oft de waerde vandien an lant ende renten. [vi] Met expresse voerwaerden dat in gevalle de voirsz Gertruyt storve sonder kinderen oft huer kinderen sonder kinderen dat dan huer goeden gaen ende erven souden van daer die gecommen waeren. [vii] Item hier naer is de voirsz Geertruyt dese werelt overleden achterlaetende hoeren eenigen soene ende erfgenaem Kerstant Willemsz gewonnen bijden gedaechde alhier. [viii] Item de voirsz Geertruyt overleden zijnde is daer naer gestorven de voirsz Geryt Claesz achterlaetende den voirsz Kerstant sijn dochter kint ende de voirsz Margriete sijn weduwe boehoustere ende besitster van allen hueren beyden goeden. [ix] Gemerct dat de gedaechde ende de voersz Geertruyt in hijlicxe voerwaerden overgegeven hadden dat zij gheen goet meer erven en souden van vader noch van moeder dan dan ten overliden vanden lanxt levende van hen beyden. [x] Item hier naer is de voirsz Margriete dese werelt overleden binnen der stede van Haerlem achterlaetende haer eenich soen den voirsz Jan Benninck Claesz. [xi] Ende mits dien haer eenich erfgenaem alsoe binnen der stede van haerlem is aesdoms recht. [xii] Soe dat ter cause vanden achtergelaeten goeden vanden voirsz Geryt ende Margriete diversche processen geresen sijn tusschen den voirsz Jan Benninck Claesz ende den voirsz Kerstant Willemsz sijn zuster soene ter andere. [xiii] Item dat hangende de selve processen is eerst dese werelt overleden de voirsz Kerstant Willemsz sonder kinde of kinderen achter te laeten. [xiiii] Item is daernaer oock deser werelt overleden de voirsz Jan Benninck Claesz des impetrans vader. [xv] Soe dat de voirsz processen wederom van nyens op gehaelt sijn tusschen den impetrant als erfgenaem van sijnen saliger vader ende den gedaechde hem seggende erfgenaem vanden voirsz Kerstantsz zoone. [xvi] Item is in den voirsz saecken soe verre geprocedeert dat partijen geaccordeert zijn dat alle die goeden achtergelaten bijden voirsz Geryt ende Margriete tusschen partien gedeelt souden worden half ende half ende nyete weesen. [xvii] Wel verstaende dat parthien voor u mijn heeren malcanderen te rechte staen souden dan alle tgunt dat sij op malcanderen mochten pretenderen het sij super inco conferendi vel q bona sunt subiecta resatutioni oft omdat soe tselve different wese mochte alst breeder blijck bij acte daer off wesende. [xviii] Achtervolgende welcke reservatie dimpetrant voir u mijnen heeren gedaen heeft sijnen eysch conclusie nemende in effecten als boven int intendit van dese. [xix] Heeft de gedachde daer tegen gedaen sijn defensie conclusie nemende tot sijnen appoirte. [xx] Item dat naer volle demtaele sijn partien bij u mijnen heeren geappointeert geweest te samen bij feyten contrarie ende van hueren scriftueren te dienen tot seekeren daegen overleden. [xxi] Om welcke appointement te furveren dimpetrant dient van dese sijnen scriftueren seggende dat hem sal volgen de conclusie boven int intendit van dese genomen nyet tegenstaende tgunt dat bij partie ter contrarie gealligeert daer op volcomende solutie gegeven worde bij tgundt dat voorsz is ende hier naer volght. [xxii] Ende om nu te wederleggen de defensie van de verweerder daer hij seydt dat materie van collatie gheen plaetse en heeft dan inter coheredes nu en sal nyet bevonden worden dat de verweerder is erfgenaem van Margriete Geryt Claesz weduwe ende mits dien hier geen collatie op valt. [xxiii] Rephreert hier op dimpetrant soe dat wel naer rechte als naer costume der stede van Haerlem in dit cas soude vallen collatie. [xxiiii] Gemerct als voirsz is dat de voirsz Margriete is gebleven sitten inden gemeen boel naer lovechden van Gheryt Claesz hueren man. [xxv] Sulcx dat naer lovechden vanden voirsz Margriete des impetrans vader ende des gedaechden zoone sijn geweest coheredes van eenen boel oft van een hereditipi. [xxvi] Soe dat indyen des verweerders soon wilde commen in den voirsz boel was sculdich te confereren ende in te brengen tgunt dat hij daer vuyt gehadt hadde. [xxvii] Niettemin en rust dese materie soe seer nyet daer op want indien dimpetrant met wel gerechticht en waere tot de xvc gulden daer questie af is duerde voirsz collatie. [xxviii] Soe is hij nochtans wel gerechticht tot de selve xvc gulden mits dat die trie duysent gulden den gedaechde mit sijnder huysvrouwe in dese gegeven subicerende resititutioni. [xxix] Ende was inde selve hilicxe voirwaerde bij expres geseyde dat indien de huysvrouwe van de gedaechde storve sonder kinderen of huer kinderen sonder oyr dat alsom de goeden gaen souden van dier sijde daer die aff gecomen waeren sonder eenichsins te vervremden. [xxx] Welcke condicie gevallen is alsoe de voirsz Kerstant Willemsz sonder kinderen gestorven is. [xxxi] Soe dat die drie duysent gulden ofte de waerde van dien bij de voirsz Geryt Claesz ende Margriete in houwelijcke gegeven behoeren wederom te commen half an deen sijde van de voirsz Geryt Claesz ende half an die sijde van de voirsz Margriete. [xxxii] Van welcke Margriete dimpetrant alsoe hij procedeert is eenich erfgenaem soe dat de helft behoert op hem te comen. [xxxiii] Ende dimpetrant hier mede verclaerde sijn conclusie in dache van der dingetale seyde hoe wel hij schint te eysschendrie duysent gulden dat nochtans sijn meyninge niet voerder en is dan vijftien hondert gulden eens. [xxxiiii] Daer toe hij employert twee middelen ter ins collationis et q bona sunt subiecta restutioni vuyt crachte van de voirsz voerwaerde. [xxxv] Ten ghenen daer de verweerder voirsz seyde dat die goeden hem in houwelijck gegeven mit zijnder huysvrouwezouden bij des impetrans vader als oem ende voocht van Kerstant Willemsz vercocht ende vervremdt zijn. [xxxvi] Rephreert hier op dimpetrant dat hij tselve geheel ende al ontkende ende sal niemermeer mitter waerheyt bevoerdelen. [xxxvii] Ende en is tusschen des impetrans vader ende des gedaechden zoone ander nyet geschiet sciftinge ende deelinge van huer beyder goeden naer de costume ende gewoente vanden lande. [xxxviii] Ontkent dimpetrant dat dese dote behoert gerekent te weesen in legitima van Kerstant Willemsz van zijns groete moeders zijde. [xxxix] Gemerct dat contrarie blijck te weeten dat dese goeden oft penningen daer questie of is gegeven sijn geweest in dote den gedaechde mit sijn huysvrouwe mit sulcke voirwaerde ende conditie dat indien de voirsz huysvrouwe storve soude blivende blickende geboerte oft hoer kinderen sonder geboerte dat indien gevalt die goeden commen an de sijde daer de selve af gecomen waren. [xl] Ende is claer ende notoir dat een vader doterende sijn dochter oft een ander doterende sijn mochte oft suster mach inde tselve doteren setten sulcke conditie ende lasten op die dote alst hem belieft. [xli] Ende alsoe als dese dote daer de questie vuyt spruyt den gedaechde mit zijn huysvrouwe gegeven is vuyt den gemeen goeden van Geryt ende Margriete mit sulcke conditie als hier voeren gescreven. [xlii] Welck conditie nu gepurificeert ende gevallen is. [xliii] Soe is claer ende notoir dat de helft van de voirsz dote moet gaen an de zijde van de voirsz Geryt ende dander helft an de zijde van de voirsz Margriete. [xliiii] Twelck is dimpetrant want zijn vader een eenich zoone ende erfgenaem was van de voirsz Margriete. [xlv] Ende indien de gedaechde vuyt den naem van zijn zoon pretendeert te hebben eenich recht tot zijn legitima oft anders in de successie van de voirsz Margriete mach tselve intenteren als zijn goeden raedt gedraecht. [xlvi] Maer is claer ende notoir dat hem geen recht daer toe en competeert alsoe de selve Margriete gestorven is binnen der stede van Haerlem daer aesdoms recht geuseert worde soe datter geen representatie en volcht. [xlvii] Ende alsoe de gedaechde noch anders met geallegeert en heeft daer van noode breeder is op te stemen soe persisteert dimpetrant bij tgunt dat voirsz is. Ontkent alle de feyten redenen hem preindicabel wesende. Concludeert als boven int intendit van desen.
Stuk F, Solutiën door Willem Benninck bij Hof van Holland ingediend, als antwoord op de additiën van Willem Kerstantsz.
Solutien den hove van hollandt overgegeven bij Willem Benninck impetrant op ende tegen zekere addicien den zelven hove overgegeven bij Willem Kerstantsz verweerer. Inden eersten opt eerste ende tweede artickel vanden voirsz addicien sonder tinhouden vandien te verhalen. [i] Solveert dimpetrant dat hij hem dies aenstaende bedraecht an de hilicxe voirwaerden ende an de disposicie testaments daer de gedaechde hem mede is behelpende. [ii] Ende indyen de gedaechde wilt renunchieren vanden goeden achtergelaten bij zijnn zoon hem gecommen zijnde van zijns moeders zijde oft die goeden die inden stede vandyen hem angecomen zijn ende dat dimpetrant die mach anvairden als vrij als die den gedaechde gegeven zijn hij is te vreden dat dit proces af ende te nyeute zijn. Opt iii ende iiiie articulen vande voirsz addicien sonder tinhouden vandien te verhalen. [iii] Solveert dimpetrant dat hij tinhouden vanden zelven articulen neempt tot zijnn voordeel zoe vande tzelve hem dienen mach. Opt ve vie viie ende viiie articulen vanden voirsz addicien sonder tinhouden vandien te verhalen. [iiii] Solveert dimpetrant dat hij tinhouden vanden zelven articulen geheel ende al ontkent. [v] Want tuschen den gedaechde vuyt den naem van zijn zoon ende dimpetrans vader nyet ende geschiet dan naer toverlijden vanden voirsz Geertruydt des gedaichden huysvrouwe een sciftinghe ende deylinge oft maickinge alsoe de gedaichde hem van zijn partaige beclagende was. [vi] Twelck gheen alienatie en mach maicken. [vii] Want de gedaichde noch zijn zoon en mochten achtervolgende die hilicxe voorwaerden gemaict tuschen de gedaichde ende zijn huysvrouwe nyet commen inden boel vanden voirsz Geryt ende Margriete dan nair toverlijden vande lancstelevende van hem beyden als in des impetrans scrifturen is gescreven. [viii] Item bij sulcke sctiftinghe oft deylinghe al waert datter bij consent van partyen enighe mangelinge oft transpoort over ende wederover gedaen waere en zal nyet bevonden worden dat daer bij die hilicxe voorwaerden daer questie vuyt spruyt te nyeute gedaen zijn of dat partyen daer van geremenchiert. [ix] Ende indyen datter eenighe mangelinge geschiet waere als de gedaechde voortsetten wilt. [x] Soe segt dimpetrant q surrogatunim saxit naturam enis in civus cocum surrogatur. [xi] Ende dat daeromme in allen gevalle die voirsz hilicxe voorwaerden behoeren te sorteren huer effect te weeten dat de goeden behoeren te gaen oft te succederen achtervolgende de dispositie vandyen soe wel de goeden gegeven in dote als de goeden gesurrogeert inde plaetze vandyen, oft oick alsulcke goeden als de gedaichde zijnn zoon bewijssen mach voor zijn moederlijcke erve ende successie. [xii] Ende oft de gedaichde ander goeden bewesen heeft zijnn zoone dan de gheene die hem bij hilicxe voorwairden mit zijnder huysvrouwe gegeven waeren tzelve en behoirt hem voordeel noch dimpetrant achterdeel te doene. [xiii] Want in allen gevalle behoeren de hilicxe voorwaerden huer effect te sorteren. Opt xie en xe articulen vanden voirsz addicien sonder tinhouden vandien te verhalen. [xiv] Voor solutien employert dimpetrant tgunt dat voirsz is ontkennende tvoirstel vanden gedaichde. Opt xie ende xiie articulen vanden voirsz addicien sonder tinhouden vandyen te verhalen. [xv] Solveert dimpetrant dat claer ende notoir is dat des verweerders huysvrouwe is gedoteert staende houwelijcke tuschen den voirsz Geryt Claesz ende des impetrans grootmoeder. [xvi] Waer vuyt claerlijck geprobeert wordt dat zij is gedoteert vuyt de gemeenen boel zoe wel van huer moeders zijde als van huer vaders zijde. [xvii] Soe dat tvoirstel van den gedaichde inden voorsz articulen geheel ende al is onwaeracghtich ende tegen der waerheyt verzeert ende es behoirt de gedaichde sulcke dinghen nyet voort te stellen. [xviii] Ende dairomme want dimpetrant van des voirsz Gerits bloede nyet en is als de gedaichde segt zoe en contendeert dimpetrant nyet voorder dan tot deen helft laetende derfgenamen vanden voirsz Geryt huer actie van dander helft dit daeromme oick tegen den gedaichde procederen. Opt xiiie artickel vande voirsz addicien sonder tinhouden vandyen te verhalen. [xix] Addeert dimpetrant dat tzelve tegen der waerheyt voortgestelt wordt ende en is in gheenen rechten gefondeert et jura per reum ad hoc allegata in suis scripturis correpte sunt allegata nes probant id ad quod allegantus. Opt xive ende xve artickel vanden voirsz addicien sonder tinhouden vandyen te verhalen. [xx] Solveert dimpetrant als boven is gescreven dat tgundt dat bijden gedaichde daer wordt geposeert configit in jure et non in facto ende indien de gedaichde tgundt dat hij vooren hem geallegeert wel duersaghe ende trecht van partijen an beyden zijden wel daer tegen confereerde soude anders gevoelen dan hij scrijft. [xxi] Ende alsoe de gedaichde anders nyet zijn voirsz addicien en heeft geallegeert daer van noode is breeder solutie op te geven soe persisteert dimpetrant bij tgundt dat voirsz is. [xxii] Ontkendt alle de feyten hem prerudiaabel wesende. Concludeert als in intendit van zijn principael scrifturen.
1523(22) maart 5, Den Haag: Informatie over getuigenverhoor
Informatie ordinarys gedaen inden haghe den ven dach in maerte anno xvc xxii stilo cure hollandie. Bij mij Jan van Duvenvoirde raet ordinarys int hof van hollant als commissarys gesubrogeert inden plaetse ende absencie van meester Joost Sasbout oick raedt ordinarys vanden voorsz hove. Blijckende bij acte dair of wesende van date den xxviien dach in februario lestleden tot versouck van Willem Benninck impetrant in zekere proces voorden zelven hove tegens Willem Kerstantsz gedaichde ende hebbende bij mij Jaspar Debramvoir secretarys vanden voirsz hove tot een adionct nae dat mij bleeck dat Dirck van Wanderen als procureur vanden gedaichde gedachvairt was omme die tuychen te zien zweren ende met en compareerde. Zoe hebbe ic tegens hun deffanck gegeven die tuygen hun nae volchende geedt gehoort ende geprocedeert alst behoort. Eerst: Bertoult van Assendelft secretarys ordinarys inden voirsz hove oudt omtrent xlvii jaeren beleet bijden voorsz impetrant uptie x xi xxx xlvie articulen van zijn principaele scrifturen tuycht ende zeyt bij zijnn eede. Eerst opte xe articule dat wair is dat Margriete moeder van Jan Banninck Claesz gestorven is bynnen der stede van Haerlem ende aldaer begraven inden groite kerck bij sinte cristofels outaer. Zeyt opten xi articule datmen bynnen der stede van Haerlem in successie gebruycken aesdoms recht te weten dat er nagel naeste erft de goeden vanden doode. Alsulcx heeft zijn huysvrouwen vader tgoet genomen van zijn huysvrouwen zuster die gestorven is. Zeyt opte xxxen articule dat hij deposant noyt geweten noch gehoort en heeft dat Kerstant Willemsz ende getroude huysvrouwe of getroude kynderen gehadt heeft. Zeyt opte xlvien articule gelijck hij opte xxxe articule geseyt heeft. Meester Huge van Assendelft canonick ende raedt int hof van hollant oudt omtrent lv jaeren beleet bijden voorsz impetrant opte x xi xxx ende xlvie articulen van zijn principale scryfturen, tuycht ende zeyt bijden eedt die hij als raedt gedaen heeft. Eerst opte xe articule dat hij deposant wel gekent heeft Margriete moeder van Jan Benninck Claesz de welke bynnen der stede van Haerlem gestorven is ende aldair begraven. Zeyt opte xie articule dat kenlick ende notoir is dat bynnen der stede van Haerlem in successie gehouden wort aesdoms recht. Zeyt opte xxxe articule dat hij deposant nyet en weet dat Kerstant Willemsz getroude wijf of getroude kynderen gehadt of achtergelaten heeft. Zeyt opte xlvie articule gelijck hij opte xxxe articule gezeyt heeft. Ende op als gevraicht en wist niet meer op tinhouden vanden voorsz artikelen te deposeren.
Salvatiën door Willem Benninck bij Hof van Holland ingediend:
Salvatien gedaen maken ende den hove van hollant overgegeven inden naem ende van wegen Willem Benninck voir hem selven ende vervangende zijn andere broeders ende susters eysschers in raen actie op ende tegens zekere frivole reprochen den selven hove overgegeven Willem Kerstentsz gedaechde.
[i] Ende eerst zoe salveert die voorn eysscher int generael alle getuygen bijden voornomden impetrante beleyt ende geproduceert gemerct dat zijluyden souffisantelick soe veel als ghenouch nae rechten deposeren op darticulen daer op zijluyden geproduceert zijn. [ii] Ende dat zijluyden oick zijn ende waeren van eeren zonder geinclineert te zijn tot pertialite faveur off haete tot yemant van beyden partien. [iii] Salveert voorts int particulier zekere copie van een certificatie bijden impetrant geproduceert beginnende Wij burgemeesteren van date den leste van augusto. [iiii] Angemerct dat dimpetrant bij zijn inventaris gepresenteert heeft ende presenteert alsnoch texhiberen toriginael van dien indien die gedaechde tzelve begerende zijn. [v] Ende aengaende tinhouden van dien off tselve militer off met in dese materie zoe gedraecht hem dimpetrant an tgunt dat hij breeder inder seductie vanden processe heeft verklaert ende doen verclaeren. [vi] Seggende dat vuyt dien blijcken mach dat tinhouden van dien met impetrant in dese saicke es. [vii] Salveert voirts zekere copie van een huwelicxe voirwaerde beginnende Wij Wouter van Rollant van date den xxiien dach in meye duysent vierhondert ende tachtich gemencioneert int xe articule van des gedaechdes reprocen. [viii] Gemerct dat dimpetrant bij zijn inventaris gepresenteert heeft ende presenteert alsnoch toriginael texhiberen is t noet. [ix] Oick mede heeft dimpetrant hem altijt op die voirsz huwelicxe voirwaerde gefundeert in zijn principale sulcx dat die ghedaechde wel copie autentyck off visie van dien mochte gehadt hebben indient hem belieft. [x] Immers en zoude die gedaechde met dorren afficineren tinhouden medio incamento calidine tinhouden van die voorsz copie niet waerachtich. [xi] Sulcx en ontkent die ghedaechde tinhouden van die voorsz huwelicxe voirwaerde niet. [xii] Ende vuyt tinhouden van dien mach evidentelick blijcken den impetrante conclusie wel gefundeert te zijn. [xiii] Ende alzoe bijden gedaechde niet zonderlincx anders bij reprochen geseyt wordt daer van noode es breeder op te salveren. [xiv] Soe employeert dimpetrant voir salvacien van rechten implorerende uwer mijn heeren eedele ende goedertieren officie dair bij gevoucht te worden versoucken recht ex bono et egno.
Concluderende mits desen die voirsz impetrant wel bij hun gesalveert ende qualick bijden gedaechde gereproceert ende dat met tegenstaende die frivole redene ter contrarie geallegeert den impetrant zal volgen zijn conclusie bij hun int hooft van zijn principale scrifturen genomen.
Inventarys van alzuclke stukken mummen ende tyckelen als Willem Benninck overleyt in handen van mijn heere den comissaris meester Franchois Cranevelsz raedt tot verificacie van het inhoudt van zijn reeckeninghe, debat ende contradebat op ende teghen Willem Kerstensz. Inden eersten lecht over twee attestacien an een ghehecht allebeyde in date den vien september anno xv c xxix die eenen beghinnende alle die gheene is ende die andere Wij Claes Heinrickxz marquiee par A. Om dair mede te verificeren het inhoudt vanden i ii iii iv v vi vii viii ix x xi xii xiii xiv xv xvi ende xviie articule van zijn reeckeninghe mitsgaders het xxii xxiii xxiiii xxv xxvi xxvii xxviii xxix xliv xlv ende xlviie articule van zijn contradebat ende allen andere articlen mentie maeckende, vrij ongheliken, in breecke van dijcken, impositium. Lecht noch over drye attestacien an een ghehecht, die twee in papier onder het zeghel der steede van Haerlem, ende dye derde in parchemije onder het zeghel der steede van Amsterdamme, marquiee par B. Om dair bij te verificeren het inhoudt vanden xx xxi xxii xxiii tot het xxxie toe met zijn reeckeninghe, ende het lviie van zijn contradebat, ende int geval om te thoenen dat zijluyden inden ghemeenen boel gheheten hebben ende daervuyt gheteert, mitsgaders om bijden voirsz certificatie in parchemijn omtrent het eynde van dyen te verificeren het inhoudt vant xxxii xxxiiie article van de zelve reeckeninghe ende het lxie article van zijn contradebat van anderen article vanden mobilairscheydinghe mentie maeckende. Lecht noch over zeecker instrument in parchamijn, executoire, acte van tauxacie van hollant mit quitancie op dye rugghe, ende noch een quitancie vandt convent van Zijl an een ghehecht ende gheteekent mit C. Om dair mede te verificeren het inhoudt vandt xxxiiii xxxv ende xxxvie article van zijn reeckeninghe, ende het lxiie van zijn contradebat. Ende nyettemin offereert Willem Benninck dair af verder thoon te doene, bij inspectie vanden stukken, ende ghetuygen, oft anderzins, zoe verre het noodt is, alzoe het wel staet te consumeren, dat den oncosten van zijn of zijns vaders zijde dye eysscher was onghelijcke meerder gheweest zijn. Lecht noch over zeecker mandement van commissie, relatie vanden deurwaerder ende zeecker quitancie gheteekent B. Assendelff an een ghehecht marquiee par D . Om dair bij te verificeren het inhoudt van xxxvii ende xxxviiie article van zijn reeckeninghe, roerende het proces teghen den balju, ende oncoste daer op gheset bij den ouden Jan Benningk. Lecht noch over zeeckere acte van taxacie vanden hove van hollandt, mit quitancie van dye an een ghehecht, spreeckende op den voorsz balju, marquie E. Om dair bij te verificeren het xxxix ende xle article van zijn reeckeninghe. Lecht noch over twee bezeghelde bryvven ende een attestacie in papier an een ghehecht, marquie F. Om dair bij te verificeren het xliie article van zijn reeckeninghe. Lecht noch over zeecker acte vanden hove van hollandt in date den xiiiien in julio xvc xv, marquie G. Om dair bij te verificeren het xlvi ende xlviie article van zijn reeckeninghe alzoe Jan Benninck doude, overmits het arrest inden zelve article gementionneert inden haech vercreechen mandement van attemptate, ende zal breeder blijcken ist noodt. Lecht noch over een extract vandt regyster van Haerlem, marquie H. Om bij dye intitulacie ende het vervolch van dyen, nae het xxxii e article, tem noch zeeckere ghoeden, te verificeren het inhoudt vant lie van zijn reeckeninghe, ende om te confonderen het inhoudt vandt xcix c ende clxxxiie article van Willem Kerstentsz debat. Ende oick meede om bijt eynde vanden zelve extracte te verificeren het cxve article vanden reeckeninghe vanden zelve Benninck. Lecht noch over twee cedullen in papier, houdende specificacie vanden oncosten van dye vuytvaert van Gheryt Claesz ende Kerstant Willemsz bij Margariete oft Jan Benninck betaelt zijn, marquie par J. Om dair bij te verificeren het liii liiii lv lvi ende lviie article van zijn reeckeninghe, ende te confonderen alle articlen van Willem Kerstentsz debat mentie maeckende vanden zelve vuytvaerten. Lecht noch over zeeckere ghecasseerde bryef van anderhalveghulden tsjaers bij Margriete ghelost zijnde, marquie par K. Om dair bij te verificeren het cvie article van zijn reeckeninghe, het zelfde article gecorrigeert weesende ende verstaende, zulckx Willem Benninck stelte int xcixe article van zijn contradebat. Lecht noch over een copie authentycqe in papier van zeeckere bryeve van wairde spreeckende op Gheryt Claesz, beghinnende Ick Gheryt Claesz in date den laeste aprille anno xvc, marquie par L. Om dair bij te verificeren het cviie article van zijn reeckeninghe. Lecht noch over zeecker copie van eene bryef ghelost bij Margriete van twee davids ghulden tsjaers beghinnende Wij Dirck Spijcker, mitsgaders daer inne ghehecht een attestacie der steede van Amsterdamme, marquie par M. Om dair bij te verificeren het cxe article van zijn reeckeninghe. Lecht noch over een copie van een quitancie van Willem Kerstentsz in date xvc ende vi, marquiee par N. Om dair bij te verificeren het cxie article vanden reeckeninge. Lecht noch over zeecker copie van een quitantie van Gheryt van Warmont, marquiee O. Om dair bij te verificeren het cxiie article van zijn reeckeninghe ende het xciiiie article van zijn contradebat. Lecht noch over zeecker copie van een quitancie van het clooster van Zijl tot Haerlem, beghinnende Ick broeder Jan Claesz, in date den xxiien in junio anno xvc ende v, marquiee par P. Om dair bij te verificeren het inhoudt het cxiiie article van zijn reeckeninghe. Lecht noch over een quytscheldinghe vanden cappelmeesters van Crommenyerdijck, beghinnende Condt ende kennelick, in date den iiiien novembris anno xvc vi, welcke betalinghe zoe verre het ruerde dye vijfftich ghulden dair inne ghementionneert geschiede nae het overlijden van Gheryt Claesz, marquiee par R. Om dair mede te verificeren het cxiiiie article van zijn reeckeninghe. Lecht noch over zeecker copie van een extract, van een artyckel vuyt het regyster van Haerlem, zeecker cedulle, inhoudende ontfanck van goud ende zilver, inden munte tot Dordrecht, ende dat Willem Kerstentsz in afcortinghe waren philips ghulden, marquiee R. Om dair bij te verificeren het cxve article van zijn reeckeninghe. Lecht noch over zeecker quoyer inhoudende dye particularizatie vanden jairlicxen incomsten vanden voirsz ghoeden, sichtent het jair van xii tot het jair van xviii toe, marquiee par S. Om dair bij te thoenen dat Benninck toe goudertrouwe procedeert. Lecht noch over zijn reeckeninghe, inhoudende cxxii articlen, ende dair an volghende zijn debat op dye reeckeninghe van Willem Kerstentsz groot x articlen, gheteekent andel, marquiee par T. Lecht noch over zijn contradebat op het debat van Willem Kerstentsz inhoudende c articlen gheteekent als boven marquie par U. Item lecht noch over zijn procuracie marquie par X. Item deesse teghenwoerdighe inventarys marquie par Y. Offererende aldichs boven deesse zoe verre het nood is, den zelven Benninck van zijn voorstel breeder te doceren, bij ghetuyghe, zijns vaders boecken, zijn eedt, zulckx men bevinden zal ghenouch te zijn, nae gheleghentheyt vander zaecke, alwaer meest al wordt ghedisputeert, de facto alieno, antiquo et procedente sum originens trahente inter fratrus sum nepotes uterinas, inter quod stricta ratio minime exicitue, et panor, in consul, xiio, volu po colu med medin parcipue cum hic nid possit arqui aliqua tergunsatio ant malignitas ipsius Benninck. Versouckende nyet te min den zekere Benninck, dat den voirsz Kerstentsz zal bij u mijne heeren gheordonneert worden over te ligghen zijn reeckeninghe, tandere tijden, bij het in handen van mijne heer Sasboudt in hollandtghedient, oft dat hij het dair af purgeren bij eede alzoemen dye zelfe hebbende den zelve Kerstantsz nu ter tijt in wel parcele bij dye zoude confronteren.
Commissaris van Andel
B: Ic Dirick Claesz scout van Vlielant mit minen scepenen van Vlielant als Albaert Dirixz Symon Lyclaesz Symon IJsbrantsz Jan Gherytsz Wyllem Dirixz certificerende van die gherechte waerheyt hoe dat Dirck Bouwesz ghetuicht heeft bij sijnen eedt rechtelick dairtoe ghebroch naden recht vanden lant als dat behoert dat hij Geryt Claes selver heeft horen seggen die hij dat lant vercoft heeft op die hoghe made Claes Wagenaer om dat hij gelt hebben moste ende dese coep is langer geleden dan een derdendeel van hondert jaren. Voort soe heeft ghetuycht Havick Wyllemsz bij sijne eedt becommert wesende rechtelick dairtoe ghebroch naden recht vanden lant als dat behoert dat hij wel heeft horen seggen dat Claes Wagenaer dat lant ghecoft heeft van Gheryt Claes op die hoghe made ende die coep is langher gheleden dan een derdendeel van hondert jaren alsoe als men van alle salz: ghetuyghenisse dan waer het horen te geven zal.
C (7-9-1497): Wij Dirck Spijcker ende Stan Bruyn Harmansz schepenen in haerlem oirconden dat voer ons quam Geryt Claesz van Westzaenden ende gelyede sculdich te wesen Willem Dammasz de somme van zesse ende dertich encle gouden davits guldens die de voirsz Gheryt onderhouden sal om twee des selven davits gulden sjaers, die alle staen te betalen op onser vrouwen avont natinitas sonder pantkeringhe geduerende zoe lange. Want de voirsz Willem Dammasz of zijnn rechten voecht, dat Geryt Claesz of zijnn erven een half jaer te voeren geseyt sullen hebben, ende teynden tselve halve jaer zoe wert de voirsz Gereyt Claesz gehouden ende hij geloeft heeft thoeft gelt beloepende zesse ende dertich encle goeden davits gulden, mit de verschijnen renten na belope des tijts op te leggen ende te betaelen oick sonder pantkeringhe. Ende hier voeren heeft de voirsz Geryt Claesz tot eenen onder pande de selve Willem ende zijnn voecht inde hant geset omme de principaele penninghen met de verschenen renten an te moghen verhalen alle zijn goeden roerende ende onroerende van die hij nu ter tijt heeft oft namaels vercrigen mach. Wair ende wair an die gelegen zijn binnen haerlem oft dair buyten, ter tijt toe dat de voirsz Gheryt Claesz thoeftgelt mit de verschenen renten na beloop des tijts inder manieren als voirsz staet vol ende al betaelt sal hebben. In oirconden desen brieve bezegelt met onsen zegelen int jaer ons heeren duysent vier hondert zeven ende tnegentich opten sevenden dach in septembri.
D1 (15-2-1499): Eerbare ende besundere guede vennot in lyeffte sullen wete dat ick vanden bode ontfange heb alsoedanige perselen als in uuen brieff uyt wijst soe heb ick in al dat beste gedaen alst behoort ende ic sende u de rekenschap daer bij ende ick sende u dye reste van vant andere gout ende dye rekenschap daer bij. Ontfange toe Amsterdam bij u zelven ... Item soe komt in van reste xii pont iiii gulden impredie. Item noch heb ontfange bij den bode brenger van deses xiii februario .... De welcke ick sende bij brenge van deses ende te boeck geset alst behoert. Item ick sende van voir dat silver gelt dat ick ontfinck te Amsterdam .... Item ontfangen bij desen boden ... goude frunt wat ick don tot uwen beste gescreven myt haest to Dordrecht den xv e februario anno 99, ondergeteekent Thomas Greve, ende op den rugge was gescreven anden eerbaren en den wijsen Jan Benninck Claesz mijn besundere ende lyeve frunt.
D2: Ontfangen van Benninck van gouden den vii in februario: golden gulden etc... silver gelt....gesonden ende betaelt bij comen Jans huysvrouwe xlviii nyer gulden betaelt Willem Kerstesen ic ende xii nyer gulden. Geconcordeert ende bevonden concorderende metten originale geteekent auctentijck bij mij.
D3: Item Willem Kerstantsz is geleent geweest bij Geryt Claisz de somme van [niet ingevuld] als Margriet Geryt Claesz weduwe seyt, dair tegens de voirsz Willem geantwoort heeft dat die bij sijn wijf al betaelt zijn ende daeromme salt betaelen strecken in zoe verre hij dat mach doen blijcken. Getrocken dit article vuyt een coyer in papiere inhoudende vijf bescreven bladen ende vier bescreven regulen int vite blat pagina somme die figuature daer onder geinticuleert tsevle coyer. Extract wtten weesboecke der steede van Hairlem, ende geteekent int eynde. Gecolleneert tegen den voirsz weesboucke dair dit extract vuyt gemaeckt is ende accordeert bij mij Isyck end es tselve article gecollationeert end bevonden concorderende met gelijcken article int coirsz coyer bij mij.
E (30-4-1500): Ic Geryt Claesz van Westzaenden hen ende lye voir mij ende voir mijn erven sculdich te wesen die gasthuys meesteren van sinte lijsbetten gasthuys binnen der steede van Haerlem de somme van veertich rijns gulden van veertich groten tstuck. Ende dit van een proeven die ic voir Geryt Sijmonsz mijnen neve int voirsz gasthuys gecoft hebbe welcke veirtich rijns gulden ic voir mij ende voir mijn erven geloeft hebbe ende gelouve mit desen brieve de gasthuysmeesteren voirsz wel ende duechdelick te betalen te weeten, deen helft vijf rijns gulden daer of gereet, drie rijns gulden tot sint jacob naestcomende, noch drie rijns gulden tot onsen vrouwen daghe lichtmisse dair naestcomende, ende alsoe voirt van half jaer tot half jaer elck na ander dair naestvolgende, telken drie rijns gulden geduerende soe lange dat de selve helft belopende twintich rijns gulden vol ende al betaelt sullen wesen. Ende dander helft belopende gelijcke twintich rijns gulden sullen de gsthuysmeesteren tot behouf vant voirsz gasthuys ontfangen vuyt de alder gereeste goeden die ic after laten ende ruymen sal mitter doot. Ende hier voeren heb ic den gasthuysmeesteren voirsz tot behouf als voern tot eenen onderpande inde hant geset, omme de veertich rijns gulden an te mogen verhalen alle mijne goeden roirende onroirende die ic nu ter tijt hebbe ofte namaels vercrigen mach, wair die gelegen ende gestaen zijn binnen haerlem of dairbuyten geen vuytgesondert. In kennisse der waerheyt soe heb ick Geryt Claesz van Westzaenden voirsz mijnen zegel hier beneden an gehangen, opten leste dach in aprille int jaer ons heeren duysent ende vijfhondert.
F: Die parcelen vanden testamente ende onkosten vanden wtvaert van Gherit Claesz van Wessaenen saliger gedachten. Item dye groote kerck tot hairlem ix rins gulden. Item die memorie iii rins gulden. Item die getijden iii rins gulden. Item die augustyners vi rins gulden. Item die mynnebroers vi rins gulden. Item die vrouwenbroers iii rins gulden. Item die jacoppynen iii rins gulden. Item die clarissen vi rins gulden. Item de vrouwe cappel iii rins gulden. Item St anthonis cappel xxiii rins gulden. Item St nyclaes cappel iii rins gulden. Item de kerck tot wtgeest, de crommenyerdijck cappel, de kerck tot crommenye, de kerck tot assendelft, de kerck tot wessanen elicx v rins gulden. Item de kerck tot hemskerck ii rins gulden. Item iclest tot helloo vi rins gulden. Item die barmedite buten hairlem ii rins gulden. Item de reguliers buten hairlem ii rins gulden. Item de heylige geest bynnen hairlem iii rins gulden. Item de zieken buten hairlem ih rins gulden. Item de vycecureyt ih rins gulden. Item de vyer cappelaers elck 1h rins gulden. Item de vyer kosters elck x stuvers. De wutte heren bynnen hairlem iii rins gulden. Gegheven van hairlem te lekeheren de kosten van als vi rins gulden iii stuvers. Item claes van parue de een laken oft graff vi rins gulden x stuvers. Item van wijn betaelt vanden wutfaert ende andere vi rins gulden xii stuvers. Item vijff papen ende drie de maestent te offeren vii rins gulden v stuvers. Item gegheven omme de misse voer kalanders ende kyst vi rins gulden. Item gegheven xxxviii papen inden wutfaert elicx i stuvers xxxviii stuvers. Item gegheven van rog ende taru gereck inden wutfaert xvii sacken rop ende drie rins gulden aen witte brar xiii rins gulden v stuvers. Item den papen van mysse te doen inden wutfaert sevennacht ende maenstent te samen xxxiiii stuvers. Item gegheven sinen vaesse kerckmeesteren van de grote clock te luden i rins gulden x stuvers. Item gegheven den gravemaecker van sinen labor xvii stuvers. Item gegheven den dragers omme die grote clock te luden xxviii stuvers. Item gegheven si vanden kerck vant graff op den i rins gulden. Item gegheven ende betaelt vanden ix ordnairs kosten vanden maeltijt boven dattet inthuus was iii rinsgulden xii stuvers. Item omme te vullen nae die zyel inden hairlem capelle ende anders van alle de maenstent 18 stuvers. Item die dienste van st crystoffels gilde omme die mysse te dynen ende anders viii stuvers. Item gegheven xxvii papen inden zevennacht te offeren xxvii stuvers. En an kosten vanden zevennacht vanden maeltijt ii rins gulden viii stuvers. Item gegheven opten maenstent xxxi papen ellicx i stuver xxxi stuvers. Ende an kosten vanden maeltijt ii rins gulden x stuvers. Item voren st kans ghylde de deffoult vi stuvers. Item voren st jans de baardestin vi stuvers. Ende twee prysters elicx eenen stuver ii stuvers. Item gegheven den byster omme slaken te leggen xx stuvers. Item gegheven sinte gangelifs ghylde nyt met andere ghylden ende de sellebroers ... boven iii rins gulden xviii stuvers.
Item dit sijn de costen van die wutfaert sevenacht ende maenstent van kerstent willemsz saliger ghedachten ende van mer andere costen ende sijn betaelt bij jan bannynck. Item inden eersten ghehadt xvi priesters om te offeren indie wtfaert elcx enen stuver xvi stuvers. Item gegheven die hem beluyt hebben xviii stuvers. Item gegheven die kalli van die bur 1 stuver. Item in die sevenacht ghehadt vii priesters vii stuvers. Item in die maenstant ghehadt xii priesters xii stuvers. Item betaelt voir sijn doedt scult iii stuvers. Item betaelt die costers van van als te belichten vi gulden. Item betaelt die pastoer van heemskerck van verloff te hebben om dat lijck te brengen tot hairlem iii gulden. Item noch betaelt die costen van die eerste maeltijt ende van die andere ende van die derde te samen in als met die susters iiiii gulden. Item van die rijssewijn in als xxvi stuvers. Item betaelt voer die rommenij in als xxxix stuvers.
G (24-1-1504): Ic Gheryt van Warmondt lienne mits desen mijnen quitancie ontfanghen te hebben bij handen van Jan Benning Claesz de somme van dryenvijftich pont van xl gulden tpont ende dit ter cause vanden erfnisse van wijlen Gheryt Claesz saliger memorie van Wessaenen aftergelaten des toirconde dese quitancie bij mijne selffe hant geset ende onderteykent den xxiiiien january anno xv c vyer onderteykent Warmondt.
H (4-12-1504): Extract wtten weesboucke der stede van hairlem. Kersten Willem Kersten zoons goeden hem opgecomen ende anbesturven bij dode van Geryt Clais zoon van Westzaenden zijn oudevader ende bijden selven Geryt achtergelaten ende geruymt mitter doot, zulck als Adriaen vanden Voirde ende Heynrick Snel bijden weesmeesteren dairtoe gecommitteert bevonden ende op huyden den iiiien in decembri xv c vier overgelevert hebben welke goeden toebehoorden, Geryt Claisz ende Margriet sijn huysvrou tesamen. [i] Item ende eerst tot Assendelff, een stucke lants ende bruyct Jacob Pieter Wyberts tsjaers om vii rijns gulden. [ii] Tot Vuytgeest item xxv gheers lant ende bruyct Dirick Jansz die Wairdt, tsjaers om xxv rijns gulden. [iii] Item een stucke lants ende gebruyct Jan de Cuyper houdende twaelff geers tsjaers om xii rijns gulden. [iiii] Item een stucke lants van neghen gheers ende bruyct Heynrick Pietersz tsjaers om ix rijns gulden. [v] Item een stucke lants van negen geers in vrederick claisz ven ende gebruyct Claes Diricx tsjaers om ix rijns gulden. [vi] Item een stucke lants buyten riedemaickers oerdt, ende gebruyct Jacob Clais zoon van Marcken tsjaers om xvi rijns gulden. [vii] Item noch vier maden lants ende gebruyct Martin Willem Symons zoon van Marcken tsjaers om v rijns gulden [in de marge: dit hat Willem Banninck als blijck in die caveling]. [viii] Tot Akersloot item een mad lant off dairomtrent gecommen van de gasthuysmeesteren ende gebruyct Pieter Symonsz tsjaers om iv rijns gulden. [ix] Item Jonge Jacob gebruyct valken camp in Akersloterwoude tsjaers om viih rijns gulden. [x] Item Wendelmoet die Vroemoer gebruyct drie gheersen lants leggende buyten dijck tsjaers om iiih rijns gulden. [xi] Tot Lymmen item een stucke lants ende gebruyct Jan Arys zoon tsjaers om iii rijns gulden. [xii] Tot Heemskerck item die halve overmad omtrent twee maden lants die Willem Willemsz gebruyct om tjsaers iiiih rijns gulden. [xiii] Item vier maden lants gecommen van Claes Kilinck ende geldt tsjaers vi rijns gulden. [xiv] Tot Wijck opt Zee item twee ackeren gecommen van Geryt Gael ende gebruyct Pieter Diricxz tjaers xxiih stuver. [xv] Item acht ackeren saetlants gecommen van Gheryt wten haghe Symons, ende gebruyct Gheryt Willem Engelsz tsjaers om v rijns gulden xviih stuvers. [xvi] Item een croft geheten symon stuylincx croft ende gebruyct Pieter Diricxz tsjaers om iiii rijns gulden xv stuver. [xvii] Item eenen Pieter Symonsz gebruyct twee ackeren tsjaers om ii rijns gulden v stuver. [xviii] Tot Velsen item een halve saet lants mit Willem Kerstantsz gemeen, ende geldt tsjaers int geheel xiiii rijns gulden comt voir Geryts deel vii rijns gulden. [xix] Tot Nyedorp item vier gheersen lants gecommen van Heynrick Pieter Heynesz wedewe ende gelden tsjaers iiih rijns gulden [dit hat Willem Banninck inden kaveling staet]. [xx] Item elleftalve gheerse ende iih snees lants gecommen van Jan Geryts balliu tot Nyenburg ende gelt tsjaers viih rijns gulden. [xxi] Item een brieff van tien gheerse lants tot Oude Nyedorp gecoft van Symon Jacobsz te betalen alle jaeren tsinte mathijs dach pacht ter lossinge mit xxx rijns gulden alse x penninck, een, sjaers iii rijns gulden. [xxii] Item zesse gheerse lants op de meerheck gecomen van Gheryt Amelsz te betalen kerssavont ende is lospacht tsjaers iiii rijns gulden [dit hat Willem Kerstentsz hem toegecavelt]. [xiii] Item thien gheersen lants gecomen van Wouter Rens zoon ende gebruyct Jan Foppesz tsjaers om xiii rijns gulden. [xiiii] Item een brieff van vijfthien gheersen lants in Nyeuwe Nyedorp, anden wijsen pacht de penninck thien tot zes rijns gulden tsjaers gecomen van IJsbrant Schuytgens talcmair dair desen brieff verset was verschinende jairlicx tsinte jan die nu sculdich is Pieter Eynkes vi rijns gulden. [xxv] Item een brieff van iiih geersen groedlants pacht ter lossinge de penning veerthien te betalen Philips et Jacobi, gecomen van Jacob Gerytsz ende gebruycken nu de kinderen vanden selven Jacob ende is tsjaers ii rijns gulden. [xxvi] Item Dirick Daensen is sculdich op derthien geersen lants ende verschijnt tsjaers op paeschmarct vii rijns gulden. [xxvii] Tot Winckel item Harinck Jansz tot Winckel is jairlicx sculdich verschinende upten xen martij, verpant optie soutcaghe te lossen mit xl rijns gulden tsjaers ii rijns gulden. [xxviii] Item twee gheersen lants gecommen van Claes Michiels zoon ende noch zes gheersen gecomen van van Dirick Gerytsz, ende dat die selve Dirick jairlicx gebruyct tsamen om viiih rijns gulden dair wt gaet an pacht tsjaers xxx stuvers blijft zuver vii rijns gulden. [xxix] Item boze weyde of boze ven over al ende plashout gebruyct Heertgen Evertsz tsamen tsjaers om xiii rijns gulden [dat hoirt Willem Kerstentsz toe gecavelt]. [xxx] Item horne camp gecommen van Pieter Jansz van Alckmairgeldende tsjaers vi rijns gulden dair af Barwout Pietersz de helft toebehoirt zoe hij zeyt iii rijns gulden. [xxxi] Tot Barninchorn item vier gheersen ende vier snees lants buyten dijcx ende bruyct Pieter Cornelisz tsjaers om vi rijns gulden. [xxxii] Tot Aelsmair item op Dirick Willemsz huysinge losrenten tsjaers iii rijns gulden. Item noch zekere goeden overgelevert bij Jan Benninck Claesz eerst [xxxiii] item tot op Roelof Otgensz huys tot Assendelff in de kercbuyert pacht ter lossinge tsjaers iii rijns gulden. [xxxiiii] Tot Vuytgeest item Claes Jan Backers is sculdich van pacht ter lossinge tsjaers iii rijns gulden. [xxxv] Tot Ursem item op Baernt Jacobsz lant tot Ursem vi rijns gulden tsjaers losrente de penningen xvi vz vi rijns gulden. Tot Zijbekerspel [xxxvi] item een brief op Zijbekerspel losrente des jaers xvii rijns gulden. [xxxvii] Item noch een brieff gemeen met Symon Lepelers kinderen op Zijbekerspel ende Bennincbrouck mede xvii rijns gulden comt voir de helft viii rijns gulden x stuvers. Hairlem [xxxviii] item opte stede van Hairlem eenen losrentebrieff de penningen zesthien verschinende omme scormm tsjaers xxx rijns gulden. [xxxix] Item op de gemeen steden van hollandt losrenten de penninge twaelf verschinende in septembri tsjaers xii rijns gulden. Lantrente [xl] item op Hairlemmerleede bij tveer vier maden lants ende gelden tsjaers v rijns gulden. [xli] Item op Heynrick Henricx de smits huys verschinende va aprilis ter lossinge de penningen xii tsjaers i rijns gulden. [xlii] Item een nyeuwe huys mitten erve ende mitten een erve dair besijden leggende ende staende op die spaerne bij de coude horn dat eens verbrant was. [xliii] Item thuys mitten erve mitten inboedel dairinne wesende staende opt hooft dat de selve Geryt Claesz geruymt heeft mitter doot mit alsulcke actie als Dirick Jan namaels dairop intente soude moghen. [xliiii] Tot Warmenhuysen item een rentbrief van vijfthien rijns gulden tsjaers die gereduceert zijn mits dat is licht gecoft waeren tsjaers op x rijns gulden [deze tekst is doorgehaald]. [xlv] Item een rentbrief van vijfthien rijns gulden tsjaers nae date vanden brieve xv rijns gulden. [xlvi] Tot Medemblyck item mit Pieter Jansz de Verwer gemeen wt Pieter Symonsz wt rommels xxv rijns gulden tsjaers lijfrente die hij op de stede heeft tsamen thien rijns gulden comt voir die helft v rijns gulden tsjaers. [xlvii] Tot Crommenye item zes rijns gulden tsjaers op Egghe Willem Buysenz losrenten mit hondert rijns gulden, die gecommen zijn vande custinge vande purmereynders ende dair weder beleyt dairom de voirsz vi rijns gulden. [xlviii] Item Dirick vanden Heyenz Claes is sculdich iiii rijns gulden v stuvers tsjaers te lossen mit tseventich rijns gulden zoemen meent dairom hier de voirsz iiii rijns gulden. [xlix] Item Jan Benninck is inden boedel sculdich als hij zelver gekent heeft de somme van lxxx gouden philips gulden tsjaers c rijns gulden eens. [l] Item Willem Kerstantsz is geleent geweest bij Gheryt Claesz de somme van [..] als Margriet Gheryt Claes weduwe seyt dair tegens de voirsz Willem geantwoirt dat die bij zijn wijf al betaelt zijn ende dairomme bech strecken in zoeverre als hij mach doen blijcken. Alle welcke landen renthen gelden ende goeden alhier te boucke gebrocht zijn, onvermindert de hijlicxe voirwairde gemaict tusschen Willem Kerstantsz ende zijn wijff. Ende oick onvermindert de maickinge, die Gheryt Claesz ende Margriet zijn wijve hair beyder dochter, twelcke is een prosessie zuster int clooster te Zijl gedaen hebben. Wel verstaende maer offt hier namaels gebuerde, datter meer oft min goeden gevonden worden dan hier voren gescreven ende angbrocht sijn, dat die altijt tot bate ofte scade vanden boedel commen sullen. Hier hebben bij an ende over geweest Margriet Gheryt Claisz weduwe, Jan Benninck hair zoon ende voecht, Willem Kerstantsz als vader van Kersten zijn zoon, Margriet Symon Hagen ende Martijn Wolfairtsz.
I (22-6-1505): Ick broeder Jan Claesz rectoer van onser liever vrouwen cloester der regulierissen te Zijl, binnen haerlem bekenne ontfangen te hebben tot behouff vander zelver convente vander eersameghe Margriete Clais dochter moeder van Ymma Geryts dochter onse mede zuster die somme van vijftich rijns gulden currente payements viertich groten voer die gulden gerekent ter cause van eenen scepenen brieff van haerlem die wij onder ons hebben roerende een compackt gemaict tusschen den voersz convente ende Geryt Claisz van Wessanen ende aengaende die erffenisse vanden voirsz Ymme Geryts dochter, die wij inden naeme vanden voersz Ymme ontfangen ende heffen zouden nae der doot van Geryt Claesz voersz. Schelde daer, omme quyt die voirsz Margriete onse moeder vandie voersz somme. Alle dinck zonder arch ende list in kennisse der waerheyt zoe heb ick broeder Jan rectoer inden name vanden zelven convente dese quitancie gescreven ende mijne gewoenlick hanteycken hier beneden op spacien gedruct, den xxiien dach in junio anno vijftien hondert ende vijff. Onder staet gescreven datum pro copia per me petrum theodorici notarium publicum et concordat cum suo originali teste mann mea propria et signeto primato. Aldus ondergescrevene gecollacioneert tegens die principale quitancie gesegelt mit eenen groenen zegele welck zegel van ouderdom bij nae of gevallen was zoe datmen tselve nyet wel en mocht bekennen ende accordeert daer tegens. Bij mij aldus geteekent B Assendelft.
J (5-8-1506): Ic Willem Kerstantsz kenne ende lye ontfangen te hebben van Margriete Geryt Claesz weduwe de somme van zeven ende vijftich rijns gulden tot veertich grooten tstuck ende dat van twee jaeren lantrenten leggende inden ban van Winckel tot xxviii rijns gulden sjaers die mij Geryt Claesz ende de voirsz Margriet te huwelicke gegeven hebben gehadt ende die zij ontfanghen hebben, van welcke lvii rijns gulden ten prijse voirsz ick den voirsz Margriet quytscelde ende allen anderen dient behoert des toirconde heb ick mijnen naem hier onder gescreven opten vijften dach in augusto anno xv c ende zesse. Ende onder geteyckent Willem Kerstantsz.
K (3-11-1506): Cont ende kenlyc sye alle heeren gheestelic ende waerlic die dese onse brieven sullen syen of hoeren lesen dat voir mij Pieter Vrericxz scout van Westzaenden ende te Crommenye ende voir den scepenen van Crommenye als Aemgher Jansz Willem Jansz ende Dirc Jansz ghecomen zijn die eersamen jonghe Dirc Jansz Symon Albertsz Claes Albertsz ende Arnd Diricx als capelmeesters van Crommenyedijck ende hebben gekent dat zij ontfangen hebben van Gheryt Claesz van Westzaenden in guden live noch wesende een summe van penninghen draghen een ende viertichstalve rijnsche gulden current tstuck van viertich groeten ende nae sijn doet hebben se noch ontfangen tot behoeff vanden capelle voirsz van Jan Bannync Claesz vijftich rijnsche gulden current. Welcke twye summen voirsz sij capelmeesters voirsz bekeert hebben ende noch keren sullen inden tymeragyen vander selver capelle. Alsoe sij nu tegenwoerdich nu inder tymeragye sijn voer welcke summen voirsz sij capelmeesters es beloeft hebben voer hen ende voer hoer naecomelinghen int selfde capelmeesterscap dat sij doen sullen laten ende doen alle weke ende ewich ende alsoe langhe die voirsz capelle staen sal twye myssen op onser liever vrouwen autaer staende in die selfde capelle te weten een mysse des dincxdaghes van sinte anna tot vertroestinghe ende tavens des ziels van Willem Gherytsz saliger ghedachten ende die ander de misse des saterdaghes van onse lieve vrouwe tot vertroestinghe des ziels van Baef Gheryt Claes zoens dochter daer onder stellende alle die gueden die die voirsz capelle nu tertijt heeft oft hyernaemaels crijghen mach te weten dat in dien die voirsz twye missen nyet gedaen en worden als voirsz staet dat dan die erfnaemen van Gheryt Claesz voirsz ende die erfnaemen van Gryet Gheryt Claesz wedue ende hoer beyder nacomelinghen die twye voirsz summen sullen moghen verhaelen ende myt recht moegen verbynen op ende alle die gueden vanden capelle als voirsz staet ende dat nyet te weran myt gheenen rechte gheestelic noch waerlic behoudelikken sullen of oeck alsoe behoirde dat bij noetsaecken bij siecten of bij sterfte of bij absencie van een priester dat voirsz outaer varyerde een maent of twye des nyet tegenstaende indyen dat die myssen daer nae verhaelt ende weder gedaen worden ende altemael nyet vergheten en worden. Alle dync sonder arch ende list ende om dat dit waer is ende wij capelmeesters voirsz bij consent vanden ghemene bueren van crommenyedijck dat beloeft hebben te houden ende te voldoen onverbroeken ende wij selven gheen zegel en gebruken soe hebben wij daer omme ghebeden den eersamen Pieter Vrericx scout voirn desen brief voer ons te willen bezeghelen twelc ic Pieter Vrericx scout voirnoemt gheerne tot hoerne begheerten ghedaen heb ende mijn zegel in kynnesse des waerheyts hyer beneden anghehangen int jaer onses heeren duysent vijfhondert zes opten derden dach in november.
L (18-11-1511): Achtervolgende uwer mijn heeren commissie ande marge vande welcke dese mijne relacie an ghehecht is ben ic Gheryt van Neck gerechte woenende bode exploitierende vanden camere vanden raide in hollant ghetogen vuyten haghe mij ghetransporteert opten xviiien dach van novembri anno xv c ende elff tot binnen der stede van Hairlem ten versoucke van Jan Benninck Claes zoen anden persoenen van Gheryt Aemsz Jan van Schagen beleyt als particulier tugen Jan Claesz Roeloff Claesz Willem Claesz Dirck Dircx Dirck Jansz Walic Gerytsz Pieter Dircx Jan Claesz Gheryt Pietersz Pieter Willemsz Claes Luytgensz Geryt Jansz Dirck Symonsz Huyge Pelgrimsz Phyllips Gerytsz Gheryt Mathijsz Willem Dircx beleyt inder maniere van turbe. Ende hebbe hunne vanwegen mijne genadelicke heeren ghedachvaert ende dach beteykent te compereren des selven daichs tusschen een ende twee uren nae middage ten huyse van Jan Jacobs zoon weduwe voir mijn here meester Jacob Boudijnsz als commissarys bij u mijn heeren dair toe geordineert omme getugenisse der wairheyt te dragen op alsulcke feyten ende vermeten als die voirsz Jan Benninck ofte zijn procureur van hemluyden beleden sal willen begrepen in zekere articulen ende posicien op ende tegens den balliu van Kermerlant. Insgelijcx ghedachvaert den voirsz balliu ten eynde dat hij ten selven dage ende plaetse mede comme omme die voorsz tugen te zien ende te produceren tguendt dat hem believen sal mit inthunacie den selven balliu beteykent indien sij niet en compt dat nochtans die voorsz commissarys die voorsz tugen hooren ende productie ontfangen sal nae gelegentheyt vanden saicke ende voirt te procederen zoe nae rechte dair toe dienen ende behoeven sal hoge edele ende mogende heeren ic certifficere u dit aldus ghedaen te wesen des toirconde mijn hanteycken hier onder gestelt ten dage ende jair voirscreven.
M (18-10-1511): Upten xviiien dach van octobri anno xvc ende xi heeft Jan Benninck Claesz betaelt meester Jacob Boudensz raide ende Bartout van Assendelft secretarys elcx twee rijns gulden voir occuperatie van zijn tuugh inhout te hebben binnen Haerlem tegens die baliu van Kermerlant Gheryt van Schoten ende dair wijn voir die dienaers vanden instunatie vanden camer vanden raede in hollant. Actum xi imperat in kennysse van mij Barthout van Assendelft.
N, 5 november 1512: Ick Geryt van Scoten baliu van Kermerlant kenne ontfangen te hebben van Jan Benninck Claesz de somme van twe ponden vii stuver vi ende groet ter cause vande taxacie van kosten van een proces dat lange de gewest heeft voor den hove van hollant tuschen de selve Jan ende mij gelijck dat blijck bijden actien van taxacie in oerconden der waerheyt mijnen gewoentlick hantteycken hier onder geset op den v en novembris anno xvc xii.
O (3-6-1520): Wij burgemeesteren scepenen ende rade der stede van hairlem, doen te wetene certificerende voor de rechte wairheyt, eenen yegelicken dient behoort, dat op den dach van huyden voor ons gecommen zijn Walich Aelbrechtsz Ban, oud wesende een ende dertich jair, Anna Garbrants dochter zijn wijf oudt drie ende dertich jare, ende Heyman Jans zoon, oudt negen ende twintich jair, onse meedepoirteren ende poirtersse, die welcke als mit recht dair toe gebrochtende verdaicht, ter instancie van Willem Benninck van Amstelredamme, lieflick anden heyligen mit opgerechten vingeren gestaefde eedte als dat behoirt, geseyt, verclaert ende getuycht hebben hoe dat zijluyden wel weten ende huerluyden wel kenlick is, dat nae dode van wijlen Margriet Geryt Claesz van Westzaendens weduwe, die starff inden jare xvc ende neghen, Jan Benninck hair zoon ende Willem Kerstantsz hair dochter zoon vier off vijf jairen daernae tesamen bewoent ende beseten hebben, de huysinge mitten erve gelegen ende gestaen opt hooft binnen deser stede, mitten inboedel ende huysraet dat de voirsz Margriet dairinne achtergelaten ende geruymt hadde mitter doot. Ende dat de selve Jan Benninck ende Kerstant Willemsz dicwijle tesamen ende elck alleen als zij binnen Hairlem geweest hebben de voirsz huysinghe bewoent ende beseten hebben alst hemluyden belieft heeft, ende hebben zij deposanten oick wel mitten voirsz Kerstant Willemsz die hemluyden te gast genoodt hadden, vrolick geweest ende ghoede tiere gemaict, inde voirsz huysinge, binnen de voirsz tijt, nae dode van zijn oude moeder voirscr. Alzoe wairlick most hem deposanten god helpen ende alle heyligen. Ende wantmen behoirt ende sculdich is getuychenisse der waerheyt te geven bysondere alsmen des versocht werdt, soe hebben wij burgemeesteren scepenen ende raden voirscr als dies versocht zijnde, in kennisse der waerheyt, den zegele van zaicken der voirn stede van Haerlem hier onder op gedruct opten derden dach in junio int jair ons heeren duysent vijf hondert een ende twintich.
P (9-10-1520): Wij burgemeesteren scepenen ende rade der stede van hairlem, doen te wetene certificerende voir die rechte waerheyt eenen yegelicken dient behoirt, dat op den dach van huyden voir ons in persoene gecommen zijn, die eersame Barbera Diricx dochter oudt wesende vijftich jairen, Anna Garbrants dochter oudt drie ende dertich jairen, Walich Aelbrechtsz oudt een ende dertich jair, ende Heyman Jansz oudt neghen ende twintich jairen, alle onse mede poirteren ende poirterssen, mannen ende vrouwen van gelove, die welcke als mit recht dairtoe gebrocht, ende verdaicht ter instancie van Willem Benninck van Aemstelredamme, lieflick anden heylichen mit rechten vingeren gestaefdte eedte als dat behoirt, geseyt, verclairt ende getuycht hebben, hoe dat zijluyden wel weten ende hunluyden kenlick is, dat nae dode ende overlijden van wijlen Margriet Gheryt Claesz van Westzaendens wedewe, die starff inden jaire xvc ende neghen, Jan Benninck hair zoon ende Kerstant Willemsz hair dochter zoon vier off vijf jairen daer nae, tesamen ende elcx bijsonder meenende gerechticht te zijn inde erffenisse vander voirsz Margrieten naegelaeten goeden die sij in hair leven besat, bewoent hebben ende beseten, die huysinge mitten erve gelegen ende gestaen binnen deser stede van haerlem opt hooft, mitten inboedel ende huysraet, dat die voirz Margriet dair inne geruymt ende gelaten hadde mitter doot. Ende dat die voirsz Jan Benninck ende Kerstant Willemsz dicwijls ende elcx alleen als zij binnen deser stede van hairlem quamen, want Jan Benninck zijn principael woenstede tot Aemstelredamme ende Kerstant tot heemskerck hielden, die voirz huysinge ende huysraet bewoent gebruyct ende gebesicht hebben, ende dat alle die copen, die dair bij elck een ende gesamender hant gedaen worden bij Jan Benninck Claesz als boelhouder vuytgeleyt ende betaelt worden, ende hebben oick wel mitten voirz Kerstant Willemsz te gaste gebeden geweest. Ende int voirz huys al ten coste vanden gemeene boedel, goede thiere gemaict hebben oick wel gesien dat des voirsz Kerstants knecht, ende sijn honden dair gevoedt sijn, ende oick opten ommeganck ende andere tijden, de vrunden ende maghen van sijns vaders zijde, die van Leyden gecommen waren, aldair mede ten coste vanden gemeenen boedel, meede gegheten ende gedroncken hebben binnen den voirsz tijt nae dode van sijn oude moeder voirscr. Alzoe wairlick moste hem deposanten god helpen ende alle heylichen. Ende wantmen behoirt ende sculdich is getuychenisse der wairheyt te geven bijsondere alsmen des versocht wordt , soe hebben wij burgemeesteren scepenen ende raiden voirscr als dies versocht zijnde in kennissen der wairheyt den zegele van zaicken der voirscr stede van hairlem hier beneden op gedruct opten negensten dach in octobri int jair ons heeren duysent vijfhondert een ende twintich.
Q (28-1-1525): Alle den gheenen die dese onse openen brieven zullen zien oft hooren lesen saluyt doen wij schout burgemeesteren scepenen ende rade der stede van Aemstelredamme te wetene certificerende voor de wairheyt, dat op huyden voor ons gecomen is, rechtelijck verdaicht zijnde, Hillegont Dircx dochter van vuytgeest out vijftich jaren mit opgerechten vingheren lijflijcken ter heyligen zweerende, dat zij over omtrent twintich jaren verleden als dienstmaerte gewoent heeft mit ende ten huyse van Margriete Gheryt Claisz weduwe tot hairlem, ende dat zij ten huyse ende tijde voorsz dair bij gheweest is ghesien ende gehoirt heeft dat de voorn Margriete Geryt Claesz weduwe na toverlijden vanden zelven Geryt Claesz ofloste, een brieff van twee davidts gulden sjaers die Willem Damasz sprekende hadde op alle des voorsz Geryt Claesz goeden, betellende ende betalende de hooft penningen dair off in handen vanden voorn Willem Damasz in tegenwoordicheyt van Willem Kerstensz. Soo wairlycken most hoe deposante god almachtich helpen in kennisse der wairheyt hebben wij der voorsz stede van Aemstelredamme zegel ten saken hier beneden an ghedaen hangen. Gegeven opten xxviiien dach januarij xv c vijf ende twintich na tscrijven deser stede.
R1 en R2: kattebelletjes, zeer moeilijk leesbaar
S (11-11-1524): Opten dach van huyden compareerden inde greffe van hollandt meester Laurens Jacobsz licenciaet inden rechten voor hem selven als man ende voocht van Lijsbeth Jan Benninck Claesz dochter ende Willem Benninck Claesz voor hem selven ende bevangende Jan Benninck Claesz. Ende constitueerden meester Frans van Amsterdam inden saecke tegen Willem Kerstantsz ende voirt in omnibus cum potestate substituendi in communi forma ratificerende ende approberende al tgundt dat bij wijlen Aelbrecht Aerntsz gedaen is geweest in huerluyden namen in deese ende alle andere huere saecken. Actum inden hage den xien octobris anno xv c vier ende twintich in kennisse van mij onderteykent O malsen.
T: Contradebat van Willem Benninck zo hij procedeert op ende tegen zeker debat overgeleyt bij Willem Kerstensz ruerende die reekeninghe tanderen tijden overgeleyt bijden selven Benninck vanden administracie vanden goeden breeder gemencionneert bij die intitulatie vanden selve reekeninghe. [i] En inden eersten op het i ii iii ende iiiien article van het selfde debat secht Willem Benninck dat wel wair is dat Gheeryt Claesz zijnde gesont gaende staende ende zijn coopmanscap doende veel coopmanscap van zuvel ende andersins dede, mair dat hij menich dairvoir zijn overlijden cranc ende onmachtich gewerden es ende onbequaem om eenige coompmanscap te doene ofte anderssins hem van eenige dingen te intomitterende alzoe hij namaels heel kindts geweest es ende most men hem draghen in een stoel als een impotente ende onbequaeme man menich jare voir zijn doot. [ii] Immers zalmen bevinden, dat hij beghinnende oudt te weesen, veel onwijse coopmanscappe gedaen heeft, dair hij groot goet an verloor, ende cnapen hielt die hem vuyt de gront bedorven soude hebben, es hadde hij die coopmanscap nyet gelaten. [iii] Sulcx datmen nyet en sal bevinden, dat hij eenich gelt achtergelaten heeft, oft eeniche inschulden, maer ter contrarie heeft zijn goet belast met renten, nae bij Margriete gelost, wair af dat blijcken sal ende mencie gemaict werd int cvii ende cxe article vanden reeckeninghe van Willem Benninck. [iiii] Het welcke oic mede dairbij geconsumeert werdt, dat indien dair eenich gelt ofte inschulden geweest hadden, zoude het selve wel te regystre gebracht geweest hebben, int maicken van tselve regystre, bij tleven van Margriete vanden goeden van Gheryt Claesz, hier mede afslaende allen articlen van tdebat van Willem Kerstensz ende mencie maeckende van eenich gelt ofte inschulden, die hij secht bij Gheryt Claesz achtergelaten geweest te hebbene. [v] Ende om nu voirts te commen tot het vie article ende andere navolgende, tot het lvii toe inclucief, ende clare openinge te hebben van dese materie van rekeninghe, zoe moet eerst ende alvoere genoteert zijn dat de jairlicxe incomsten van het landt gemencionneert int vii e viii e ix e x e article, vant voirsz debat, voir die een helft, bij tleven van Geryt Claesz, gegeven is geweest met Immeken zijn dochter int convent van Zijl binnen haerlem. [vi] Item ten nae zijn doot, zoe heeft tselfde convent oick mede gehadt het ontfanck van die ander helft vanden voirsz jairlicke incomsten. [vii] Item Margriete, meenende dat nae die doot vanden selve Immeken, het voirsz landt toebehoren comen soude an huer ende huermans erfgenamen, heeft het selfde te regystre gebrocht als den kerende die eygendomme den boel noch toebehoren. [viii] Item overmits den selven vanden convente van Zijl, heul vanteerden, tselve landt te willen eewige dagen behouden, zoe es ter cause van dien proces geresen tusschen Jan Benninck doude ende tselve convent ende entelick es bij sentencie vanden raede van hollandt gezeyt, dat nae die doot van Immeken het voirsz landt soude behoren vuytermen aenden naeste vrienden vanden voirsz Gheryt Claesz ende Margariete zijn huysvrouwe. [ix] Item nae die doot vanden selve Immeken, het welck was nae het overlijden van Kerstant Willemsz, ende oic mede vanden oude Jan Benninck, zoe es het selfde landt lant navolgende die voirsz sentecie, voir die een helft, gecommen ende gesuccedeert op Willem Benninck, cum socys, als naeste erfgenamen vanden voirsz Margriete, ende die ander helft an eenen Pieter Symoensz als naeste bloet vanden voirsz Gheryt Claesz. [x] Zulcx dat vuyt desen clairlick blijct, dat Willem Kerstensz dit lant nyet en ruert, noch hyervan hem dairomme geen rekeninghe en compt te eysschene tegen Willem Benninck. [xi] De welcke voirsz perceelen int voirsz vii viii ix ende xe article gemencionneert, afgeslagen die reste vanden gespecificeerden rente, bij Willem Kerstensz in zijn debat gestelt, zoude beloopen tweehondert lxxxii rijnsgulden xvii stuyver ende eenen half oft dairomtrent. [xii] Onder den welcke het lant bijden selve Kerstensz gemencionneert int xxiie article van zijn debat, ende gerekent tot ii rijnsgulden tsjaers ende vijf stuvers, de voirsz Benninck segt dat hij dat noyt en heeft gehadt, noch ontfangen, noch en kendt het selfde lant nyet, mair gelooft dat het noyt in roid natura was, oft dat het moet zijn in handen van Willem Kerstensz, die penningen perceelen van lant gemeen heeft mit Pieter Symoensz, den selven Benninck offwerende hem hier af te vingieren bij eede. [xiii] Insgelijcx die rente van viih rijnsgulden sjaers, oft van vijf rijnsgulden naevolgende het regystre, bij Willem Kerstensz gemencionneert dat le article van zijn debat, alzoe het een lijfrente was, staende op ander luyden, es die lant voir het overlijden van Margrieten doot, te nyete, ende geextingueert geweest, noch en weet Willem Benninck dair nyet vorder af te spreken, ende es heeft dair of noyt eenich ontfank gehadt, het selfde offrerende te affcomende als voirn. [xiiii] Item den recening die rente van xxx rijnsgulden sjaers op die stede van Haerlem, gemencionneert int xliii article vant debat, en es noyt nae die doot van Margriete tot die cavelinge ende dairtoe van xviii, meer ontfangen dan vijfthien rijnsgulden tsjaers, zulcx Willem Kerstentsz wel weet, ende sal blijcken est noot. [xv] Welcke perceelen beloopen xxiiii rijnsgulden ende xv stuvers tsjaers, ende bij reedene voirsz behoiren afgetrocken worden vande voirsz tweehondert lxxxii rijnsgulden, bij Willem Kerstentsz geeyscht, et ergo dair van hier nyet en compt rekeninge te doene. [xvi] Item den renten gemencionneert int xxvi xxix xxx xxxi xxxii xxxix xlix li ende lii article van het selfde debat, ende beloopende tot xlviii rijnsgulden tjsaers, zijn alle te samen gelost bij tleven van Margriete, zulcx nu doteren zal ist tnoodt, ergo en compt dair af nae huer doot gheen reeckeninge te doene, mair zijn die hooftpenningen dair af gecomen, bij Willem Benninck in rekeninge gebracht, inden materie van executie, int lxxxvii lxxxviii ende anderen articlen van zijn rekeninge, hier overgeleyt op die selve materie van executie. [xvii] Item ende drie rijnsgulden tsjaers, gemencionneert int xxxvii article van tselvde debat, zijn gelost geweest den ouden Jan Benninck, terstont nae die doot van Margriete, ende bijde voirsz Willem Benninck mede gebracht in rekeninge inde materie van executie, ergo hier van gheen rekeninge. [xviii] Beloopende de voirsz perceelen dair geen rekening op en valt, te samen lxxv rijnsgulden ende xv stuvers. [xix] Ergo vanden voirsz iic lxxxii rijnsgulden xvii stuvers, es soude nyet voirder comen rekeninge te doene, dan van iic vii rijnsgulden ende ii stuvers. [xx] Item ende boven desen, soe stelt Willem Kerstentsz int xxxiiiie article van zijn debat van xiii rijnsgulden tsjaers al waer hij nyet meer en behoirt te stellen, dan vih gulden alsoe hij die helft van tselfde lant aldichs selfs beseten heeft, ende in huwelicke gehadt, mit zijnder huysvrouw Geertruyt, ergo dye helft vanden voirsz xiii ghulden tsjaers afgetrockken, en soude nyet voirder rekeninge vallen, dan van iic rijnsgulden ende xii stuvers tsjaers. [xxi] Item het lant bij Willem Kerstentsz verhaelt int xxiiii xxv xxvii xxviii xxxvii ende die helft vant lant int xxxiiiie article gewaert mitgaders xxxv ende xxxvi article van zijn debat es alle te samen gelegen in nooderlant onder den hontsbosch zeedijc ende huygendijc geldende nae stellen vanden voirsz Kestentsz te samen liiii rijnsgulden ende x stuvers tsjares ende es groot een ende vijtich geersen ende meer. Item alle hetwelck lant, int jair van x ende van elfve, mitten soute wateren gemeen gelegen heeft, ende overvloyet, zonder dat dair af den selve twee jairen geduerende, gecomen es een stuver prouffyts, noch geen vruchte op gewassen, overmits die zouticheyt die dair inne gezeten was, ergo vanden voirsz liiii rijnsgulden tsjairs vanden voirsz lande, dees twee jaire geduerende, es compt hier nyet in rekeninge. [xxiii] Item mair ter contrarie, heeft Jan Benninck van een yegelijcken gheest, alleenlick voir schot moeten betalen, van jair van x, x stuvers, facit vanden li gheersen, xxv rijnsguldenx stuver, ende inden jaire elffve, viiih stuver vanden gheersen, facit xxi rijnsgulden xiiih stuver, zulcx men bemindt bij attestacie hier overgeleyt, beghinnende alle die ghene actum in date den vi en septembri anno xvc xxix. [xxiiii] Item boven desen, heeft hij van eenen yegelicken gheerze alleenlick van dijcgelt ende vanden zeedijc dair dit lant onder lyt, betaelt int jair van x, omtrent iiii stuvers, facit de li geersen x rijnsgulden ende iiii stuvers, ende int jair van elfve, van een yegelicke gheerse van zeedijc attestacie xi stuvers, oft dairomtrent, facit de li gheersen, xxviii rijnsgulden ende ii stuvers, blijckende mede bij attestacie, beginnende wij Claes Harincxz in date als vooren. [xxv] Behalve nochtans de oncosten vanden huygendijck dair dit lant mede onderleyt, die men beminnen sal, nyet veel minder geweest te hebbene, binnen de voirsz twee jairen, ofte dat het weynich verscheelt. [xxvi] Zulcx dat die oncosten opt selve lant geloepen vuytgesondert den selven huygendijck belopen int jair van x, xxxv rijnsgulden ende xiii stuvers, ende int jaire van elfven xlix rijnsgulden ende xvh stuvers. [xxvii] Den welcken mitsgaders de liiii rijnsgulden die het selfde landt plecht te gelden, afgetrocken vanden voirsz iic rijnsgulden ende xii stuvers, boven gemencionneert int xxe article, zoude noch mogen schijnen rekeninge behoiren te geschreven, int jair van x, van hondert viii rijnsgulden ende xviii stuvers, ende van tjair van elfve van hondert xliiii rijnsgulden xvi stuvers ende een half, salvo susto calcuto. [xxviii] Item het lant bijden selve Kerstentsz gemencionneert int vi xi xii xiii xiiii xv xvi xvii xviii ende xlve article van zijn voirsz debat, te samen nae zijn rekeninge ende calculatie belopende, lxv rijnsgulden tsjairs ende x stuver, heeft int jair van thiene ende van elfve, meest al onder twater gelegen zonder dat dair eenich prouffit af gecomen is of zeer luttel. [xxix] Zulcx dat die selfde lxviii rijnsgulden aftrecken vanden hondert ende liiii rijnsgulden van tjair van thiene, ende vanden ic xliiii rijnsgulden van het jair van elfve, boven int xxviie article gemencionneert, men bevinden sal, dat Jan Benninck die oude mits stellende ontfangen te hebben van alle de renten vanden boele int jair van x, l rijnsgulden, ende int jair van elfve, lxiii rijnsgulden, haest meer dan hij behoirt, gestelt heeft, ende nyet te luttel. [xxx] Item want het surplus van alle den andere gaden bijden selven Kerstentsz gemencionneert int xix xx xxi xxxviii xl xli xlii xliii xliiii die rente van hairlem gereekent op die helft als boven int xiiiie article, nyet meer en mochte beloopen dan lxxiii rijnsgulden ende v stuvers tsjaers, den selven perceelen bij een calculerende. [xxxi] Alzoe dat boven die l gulden bij Willem Benninck vant jair van x te rekeninge gebracht, nyet goed en soude comen dan xxiii rijnsgulden ende v stuvers, ende int jair van elfven boven die lxiii rijnsgulden nyet meer dan thien gulden ende v stuvers. [xxxii] Wair af zijn vader heeft moeten betalen noch andere oncosten van margengelt, honsboschgelt, dijcgelt, ende deser gelijcke, die inden selve jair gevallen zijn op het voirsz landt int xxviii article voirsz verhaelt. [xxxiii] Ende dat Willem Kerstentsz bij zijn voirsz debat, int lxiiiie article zeyt dat die voirsz landen zoude verhuert geweest hebben vrijts gelts, en salmen het selve nimmermeer doteren. [xxxiiii] Alzoe dat vuyt desen men endetelicke bemindt, het quaedt fundament van Willem Kerstentsz in dese materie van rekeninge, hier mede afslaende den lii eersten articlen van tvoirsz debat, ende dat hij gheen reden en heeft die rekeninge van Willem Benninck te debaterene. [xxxv] Op het liii article kendt Willem Benninck dinhoudt van dien als tanderen tijden, mair heeft Willem Kerstentsz dair tegens vuyt den boel gehadt, hondert lxxviii rijnsgulden ende ix stuvers, zulcx bij Willem Benninck gestelt werdt int cxve article van zijn rekeninge. [xxxvi] Aengaende het lvie article Willem Benninck ontkendt het inhoudt van dien, ende en sal dair van nimmermeer blijcken. [xxxvii] Ruerende die vier maeden lants int lve article van tdebat gemencionneert zijn die gemeen liggende mit vier ander maeden lants bij Kerstentsz verhaelt int xlv article van tselve debat, ende zijn die int jair x ende elfve mede ondergelopen geweest, zonder prouffit, ende vanden andere naevolgende jairen heeft Willem Benninck van het een mitten anderen rekeninge gedaen, gelijc van alle anderen voirsz renten ende landen. [xxxviii] Ende dair Kerstentsz int liiiie article vant debat maect mencie van ii rijnsgulden tsjairs, en salmen nyet meer dan van een bevinden ende es Willem Kerstentsz in cavelinge gevallen. [xxxix] Ruerende het huys int xlvii article gemencionneert es het tselfde Willem Benninck in cavelinge gevallen, ende heeft Willem Kerstentsz selfs dair af drie jairen ontfangen ende den andere jairen en es dair niet veel prouffijts of gecomen alzoe het somtijts leech gestaen heeft, ende somtijts bij Kerstentsz zelfs int geheel oft in portie es bewoent geweest. Ruerende het ander huys int xlviiii article gemencionneert zijn dair bij composicie bij tleven van Kerstentsz gemaict af gecomen vijftalf hondert gulden wair af Willem Kerstentsz die helft ontfangen heeft ende lijt in xe article van zijn reekeninge van hondert vijftich gulden, ergo hier nyet van eenige jairlicxe rente. Comende voirts tot het lix lx lxi lxiie article van tselve debat, reurende van breeder specificacie te doene vanden goeden vanden incomsten, oncosten ende lasten van dien, secht Willem Benninck dat aengaende het ontfanck hij te vreden es van het jair van xii tot het jair van achtiene sulcke specificacie te doene, als hem mogelick es ende zuclx hem bemindt eensdeels bij zijns vaders boecke ende eensdfeels bij zijns zelfs ontfanck tot dien eynde hier overleggende zekere quoyer het welck hij offereert te verifieren eystnoot. Item mair angaende het jair van x ende xi ende soude vanden incomsten overmits het voirsz overloop vanden landen, geen breeder verclairinge weeten te doen, dan alst boven geseyt es, te weten dat oven oncosten ende lasten vrij ende suver ingecomen es, deen jair vijftich gulden ende het ander jair lxiii gulden sonder dat de voirsz Willem Kerstentsz zal weten oft mogen thoonen van meerder ontfanck van dien jairen. Item anganede de oncosten ende lasten op het landt gelegen int noorderlant vanden sleven jairen van x ende van xi es boven genoech geseyt int xxiii en xxiiii article van deese ende dat zoe verre het ruert het scot ende laste van zeedijck. Item ende angaende de huygendijck salmen doceren dat de lasten van dien inden selve jairen nyet veel min es beloepende dan de gheenen vanden zeedijck boven int xxiiiie article verhaelt. Item in andere naevolgende jairen xii xiii tot het xviii toe, hebben de selve noortlanden groot li gheersen, op elck gheerse voir dijcgelt van huygendijck ende zeedijck te samen moeten betalen vier sands geers facit alle jairen x rijnsgulden ende iiii stuvers blijckende bij attestacie. Item hebben de selve landen moeten voir schot betalen het gheers int jair van xii iii stuvers fl vii rijnsgulden ende xiii stuvers int jair van xiii twee stuvers ende een half fl vi rijnsgulden vih stuver int jair van xiiii iii stuver facit als int jair van xii int jair van xv iiii stuver facit x rijnsgulden ende iiii stuvers int jair van xvi vi stuvers ende een oirt fl vxv rijnsgulden xix stuvers min een oirt int jair van xvii x stuvers facit xxv rijnsgulden ende x stuvers blijckende mede bij certificacie. Item aengaende de landen boven int xxviiie article gemencionneert, ende inden articlen vanden voirsz Kerstentsz aldair geresummeert, hebbende dairop van dijcgelt inden selve jaire van x ende xi mede doncosten geloopende niet veel minder dan op de voirsz noortlanden. Ende inden andere naevolgende jairen hebben aldichs moeten betalen morgengelt, scot, honsboschgelt, ende deser gelijcke, tot ii iii oft iiii stuvers tsjairs op het gheers zulcx men breeder beminnen sal bijden boecken vanden schottengaerders dair den selven landen onder zijn gelegen. Ende insgelijcx is aldichs mede schot, morgengelt ende honsboschgelt betaelt vanden andere landen gemencionneert int xix xx xxi ende xxiiiie article van tvoirsz debat, ende het welck nyet ondergeloopen en was. Instruerende de voirsz Benninck mit dese verclairinge te behoiren volstaen, hem offererende te purgieren bij eede dat hij gheen verder en soude weten te doen. Op het lxiiii ende lxve article es boven geantwoort int xxxiiie van desen, want men doceren sal ist noot dat expresselicken verboden es, dat men geen lant vrij en mach verhuerende inden plecken dair den voirsz landen gelegen zijn, op peyne van sekere boete. Ende wert voirts wel frivolicken bij Willem Kerstentsz gestelt int lxvi ende lxviie article vant debat datmen meestalle die renten van tsterfhuys zomen zijn losrenten bedragen tot iiic xxxvii rijnsgulden tsjaers want alzoe boven ghenouch gethoont es ende geseyt bijden xx eersten articlen zoe es beloopende alle de renten van sterfhuys dair hij soude mogen rekeninge af begeren nyet meer dan iic rijnsgulden ende vii stuvers tsjaers. Dander welcke nyet meer losrenten en zijn dan tot lxi oft lxii rijnsgulden tsjaers te wetene bij Kerstentsz gestelt int xxxviii xli xlii xliii ende xliiiie article vandt debat, het welcke verder verscheelt van iiic xxxvii rijnsgulden. Op het lxix lxx ende lxxie article secht Willem Benninck dat Kerstentsz ten tijde van toverlijden van Margriete wel oudt was xviii oft xix jairen ende hem sculchte tot alle sinlicheyt ende reginnete dissolut, alzoe hij een nederslach dede sonder dat den oude Jan Benninck vuyt onderwin van Kerstentsz goeden heeft gehadtoft zijn voecht geweest. Immers hadde Kerstentsz andere voechden ruerende zijn moederlick successie niettemin dede alle zijn dingen zonder henne te inziene ende als zijn eyse heere. Ende datter geschil was om de goeden van Gheerit Claesz ende Margriete tusschen hem ende Jan Benninck quam overmits dien dat Kerstentsz nyet wilde inbrengen zijns moeders goeden noch naehe den voirsz Willem zijnn vader wairtoe hij nochtans gehoiren was nae landtrechte zonder dat den selven Benninck Kerstentsz ongelijck gedaen heeft oft misladt zulcx Willem Kerstentsz tegen die wairheyt voirstelt. Op het lxxiie article tot het lxxixe toe zoe sal contrarie van dien blijcken want Kerstent aldichs int sterfhuys quam ende hielt hem dair vast thuys ende mostun op hen ende het geselschap die hij mede brochte kicken ende bereeden, alzoe wel alsmen dede op Jan Benninck ende aten zijn honder meer broot als het surplus van het geheel huysgesin. Mair es wel mogelijck dat hij somtijts mede buyten ghinc teren bij andere luyden gelijc dit mede dede Jan Benninck. Item an waren de goeden van Gheeryt Claesz geregistreert, zoe waird oic mede die goeden van Margriete ende van geheel sterfhuys mair en waren dairomme de selve nyet gescheyden, immers bleven meest al ongedeelt tot inden jaire xviii, wairomme de oncosten behoiren te gain provatie hangende comunie ende consusie vandt sterfhuys. En eeyscht Willem Benninck een dootschuldt van Margriete tzulcx fryvolick bijden selve Kerstentsz int lxxve article wert voirgestelt mair heeft die apart alleenlick betaelt. Comende tot het lxxixe tot het lxxxiie toe hoopt Willem Benninck van die scheydinge wel te doceren ende wast van gheenen noot Willem Kerstentsz dan over te repen, alzoe Kerstentsz zijnn zoone zijn goet belasten, vercocht ende andersins zijnde Willem Benninck dairmede dede, zonder yemandt te ansiene ende als zijn eygen voecht. Ruerende het lxxxiie article tot het lxxxviiie toe zecht Willem Benninck dat indien Kerstentsz overleeft hadde Immeken zijnn moeye, zoe zoude het landt voir die een helft op hem gecommen hebben, gelijc het nu gecomen es op Pieter Symoensz als naeste bloet van Gheryt Claesz, ende dairomme Jan Benninck mits sustuerende het selfde proces ende het selve voertgemeen sterfhuys, ende werde het goet dat het convent wilde impretant behouden, angewesen den naeste vrunden van Gheryt ende Margriete nae die doot van Immeken wairomme die coste wairvan men doceren sal, moeten comen int gemeen ima gestid est megoemen verliter er commen noide. Op het lxxxviiie article secht Willem Benninck dat het proces vanden bailliu was spruitende ende dependent vuyt het proces, tegens het voirsz convent, ende die condempnatie vanden x pondt, gebuerde overmids dat Jan Benninck aldair siccumteerde ende dairomme naer die constunie gewsdinieert werde in die boete oft wedde gecondempneert sonder nochtans gedelingueert te hebbene. Ende es wel frivol bij Willem Kerstentsz te seggene int lxxxixe article hoe dat Jan Benninck dairtue dair gemencionneert nyet en soude hebben vervolcht inden name van Kerstentsz kendt selfs dair af ontfangen te hebben hondert ende vijftich gulden dan als erfgename van zijn zoone ende dairomme es endert dat het sijn zoone ruerde. Op het xciiii xcv xcvi ende xcviie article secht Willem Benninck dat hij de xl gulden aldair gemencionneert, te voirschijn bruict in desen rekeninge ende dat overmits die den oncosten dairomme gedaen behoire hen in rekeninge te strecken, zulcx hij in zijn rekeninge geheyscht geconcheert heeft. Opt het xcix ende ce article zeyt Willem Benninck dat dees gaden bijden ouden Jan Benninck genomen mede eensdeels ende die nyet gelost en zijn, inden cavelinge gestelt zijn, ende vanden selve vrundge van goeden blijct bij tregister, zonder dat Willem Benninck vuyt voir commyssaris yet verclairt heeft, dan die rechte wairheyt, ende ovcermits die outheyt van Gheryt Claesz ende Margriete, ende datmen doentertijt soe gemeen nyet en plach te weren van lantbrieven alsmen nu doet, ende wast geen wonder ende dair af moste doen ondersouck. Zonder datmen kennen sal dat Jan Benninck zijn moeders secreet oft huere goeden geweten heeft, bij tleven van huere man, Gheryt Claisz, nair overlijden vanden welck, het ondersouck vanden goeden eerst bij andere persoonen, ende nae bij hem gedaen es, om zoe Kerstent dair af inventarys te doene (blijcken bijt regyster). Comende tot het ci tot het cxiie article zeyt Willem Benninck dat die vuytvairt van Gheryt Claisz zoe veel gecost heeft, ende sal dair van blijcken est noot, leggende tot den ende hier over tsiculiere specificatie van alle preelen van dier. Zeggen voirts datter nymmermeer bewonen en sal werden, dat ten tijde van toverlijden van Gheryt Claesz dair eenich gelt inden boel was om die vuytvairt dair mede te betalen, immers alst boven es geseyt, hadde de selve Gheryt overmits reden dat beghinsel van desen verhaelt, zijn goede belast bij fantse van gelden. Wairomme angemerct Willem Benninck oft zijn vader die vuytvairt van Margriete zelfs betaelt hebbende, ende genomen tot hueren laste, sonder die te betalen vuyt den boel, zulcx de voirsz Kerstentsz tegen die wairheyt voirstelt, ist enders dat die dootschulde ende vuytvairt van Gheryt Claesz mede behoirt int geheel te comen tot zijn lasten allene. Hier mede afslaende de imptmente allegacie bijden selve Kerstentsz om de woirden te multipliceren voirtgebracht. Opden andere naevolgende articlen tot het cxviii secht Willem Benninck dat Kerstentsz tot Haerlem begraven werdt ende dat zijn vader Jan Benninck aldan van Amsterdam gecomen es, ende heeft die vuytvairt betaeltofferenrende het selfde te thoonen ist noot. Accepteert Willem Benninck die confessie van Kerstentsz int hondert xviii article vanden xlv rijnsgulden ende van tsurplus tot xlviii sal blijcken ist noodt. Angaende het cxixe article zeyt Willem Benninck dat het hoye aldair gemencionneert bij Willem Kerstentsz nyet es het hoy van het jair van xix mair van het jair van xv ten welcken tijde Kerstentsz zijn zoone het selfde dair af gehaelt heeft. Op het cxxi article heeft Willem Kerstentsz tandere tijde bekent voir mijne heere Sasbout dair af ontfangen te hebben xix gulden vanden iii jairen. Dair hij voirts int cxxiie echt nyet meer dan een jair ontfangen te hebben sal Willem Benninck noch doceren van twee andere jairen ende dat hij sulcx voir Sasbout geconfesseert heeft. Op het cxxiii secht Willem Benninck dat het landt dan gemencionneert es het landt gelegen tot Wijck op Zee, wair af Kerstentsz int viie article van zijn rekeninge bekent ii jair ontfangen te hebben. Comende voirts tot het cxxiiii ende vier ander naevolgende articlen zecht Willem Benninck dat het landt dat hij Willem Kerstentsz in rekening brenct, nyet en is het landt dat Willem Kerstentsz heeft in huwelick gehadt, mair es landt mit het selfde leggende onverscheyden, het welck landt Willem Benninck in cavelinge gevallen es. Op het cxxviii article accepteert Willem Benninck die confessie van Kerstentsz van cxxviii rijnsgulden ontfangen te hebben, ende es sal nyet blijcken dat Benninck dair af yet heeft ontfangen. Willem Benninck en eyscher Kerstentsz nyet vanden helft vanden saet tot Velsen, bij hem gecocht mair van die ander helft, die het sterfhuys toebehoirde, ende wair af Kerstentsz vier jairen die prouffijtte getrocken heeft, beloopende van die helft xxxi rijnsgulden, hier mede afslaende het cxxix ende het cxxxe article. Comende ter hondert xxxiii tot cxlv, Willem Benninck secht ende sustineert, dat hij wel gefondeert es, om de perceelen aldair verhaelt hier in rekeninge te eysschen, want indien nyet, zoe es soude oic mede Willem Kerstentsz nyet mogen eysschen de hondert gulden, die hij seyt Jan Benninck vuyt de boel geleent geweest te hebben, zulcx hij nochtans doet int liiie article van zijn debat, want dat Jan Benninck vuyt de boel geleent es, ende ruert nyet zijn administracie, nae die doot van Margriete ende Gheryt Claesz. Immers bijden selve reden soude cesseren, veel andere perceelen die in dese rekeninge citiguente zijn te weten vanden geloste renten, die nyet en rueren dadministracie van deen oft van dandere vanden voirsz perceelen, sichtent den jaire van ix ende doot van Margriete, wair af die peutende schijnt te spreken, die verstaende in in sucsicie zulcx die voirsz Kerstentsz wel verstaen. Item mair behoirt hier principalick regard genomen te weten, wair vuyt dat dese materie van rekeninge originaliter spruyt, ende salmen kennen dat die heus oic sprouck indeuxt, vryt die acte van accoird gepasseert tusschen de voirsz partien voir den hoove van hollandt, bij toedoen van meester Joost Sasboudt, dit welcke int generael houdt, dat partien sullen malckanderen doen gelast pertange, bij provisie ende behoiren hueren recht van collatie oft restitucie, ende dat deen oft dandere vanden partien meer mochten ontfangen hebben vanden ghoeden renten oft anderssins vuyt de ghemeene boele quare es. Ende es eyscht Willem Benninck die perceelen inden voirsz articlen gemencionneert , nyet bij maniere van collatie, mair overmits Kerstentsz oft die ghene dair hij actie oft pretendeert te hebben, de selve gehadt hebben vuyt den ghemeene boel, ende dairomme dat hij dair tegens behoirt gekenpenseert te wesen. Item ende ist die maniere in hollandt over al, dat int scheyen van eenich sterfhuys, men aldichs afslaet deesen ende dese gelijcke oncosten, tusschen de gheene die den boel deelen ten zij dat het anders bij hijlixe voirwairde testamenten ende dese gelijcken ondersproken zij. Item ende die brulocht van Jan Benninck doude, es kuert nyet den boel van Gheryt Claesz ende Margriete, alzoe Jan Benninck van een voirbedde was, ende van zijn moeder gescheyen eer zij Gheryt Claesz nam, mair wat nae het hijlick met Gheryt Claesz gecontracteert vuyt den boel gegaen es, oft inden boel es gecomen, dat condermeert den oude Jan Benninck voir die een helft ende Willem Kerstentsz voir die ander helft, quare in hys pari passe ambulante est. Op het hondert xlv xlvi ende xlvii article secht Willem Benninck dat hij van die belofte wel sal doceren, bij mijn heere Sasbout ende boven dien es het selfde ondersouck geschiet, tot prouffijt vanden gemeene sterfhuyse, ende es dependenter gedaen, om tot goede kennisse ende rekeninge van alle den goeden te comen wairomme Willem Benninck hier gefondeert es om alsulcx te eysschen. Comende tot het c ende xlviiiie article werende die lossinge tot het hondert ende lxxi toe, secht Willem Benninck dat alle deselve renten ende pachten gelost, gecocht ende somminge gereduceert zijn, ten tijde mit ende tot sulcke penningen ende payemente als hij stellende es, bij zijn rekeninge ende bij dit contradebat, zonder dat men anders bevinden oft doceren salint geheel stellende int denegatie offererende, zoe verre hij mach gehouden sijn vermert te doceren. Op het hondert lxxi tot het hondert lxxii toe secht Willem Benninck als tandere tijde, datmen datmen nyet en sal kennen, dat inden boel eenich gelt was mair salmen wel doceren bij die mair te noch sijnder inlevenderlijve, dat ten tijde vanden toverlijden van Gheryt Claesz dair geen gelt was, om den testamenten oft dootschulden te betalen het welcke geconficuneert werdt vuyt penningen weder boven verhaelt dat hij goet belasten ende oic mede salmen doceren dat hij sommich landt vercochte int eynden van zijnn leven. Wairomme Margriete oft nu Willem Benninck nyet en es schuldich in rekeninge te brengen eenige ingecochte goeden, van voir zoe verre die procedeeren vuyt penningen den boele gelost, want angainde de jairlicxe incomsten was zij fructuaria dair van, et facievat fructus faes zonder dair van yemandt gehouden te zijnn rekeninge te doene, immers hadde dair mede goeden mogen coopen, alleenlick tot huer oft hueren erfve prouffijte alst clair ist ende notoir in rechten. Op het clxxxiie ontkendt Willem Benninck dinthoudt van dien. Op het clxxxiiii ende drie naevolgende articlen accepteert Willem Benninck aldair Kerstentsz zeyt dat Mrgeiete die lvii gulden betaelt heeft, want dair vuyt blijct dat die helft compt tot zijnn laste, alsoe die schult staende huwelick gecontracteert was, net vua solutu parit obligatorum et liberationem, quia solutu ficit facta es tpre quo ixe nomen erat heres, dicti gerardi, et es hoc exxost et hures filii sum et ica gerardi, sexit obligati et medi summe resticcicoen , et facta est confusio pro nadierat. Comende ten hondert lxxxviii article tot het honder xcviie article ruerende exu gelt oft pondt gelt, secht Willem Benninck datter twee manieren sijn van imposicie, het een genaemt exu ende werdt binnen der stede van Hairlem gevseert, als dair yemandt vuyter stede wilt vertrecken, ende het andere pondt gelt, het welck men vseert als dair eenich goet oft erfnisse binnen der stede van Hairlem op yemandt sucudeert, ende dit heeft Margriete voir Kerstentsz verschooten van die erfnisse van Gheryt Claesz. Ende is naede summe der stede van Hairlem de ghene die het gebruyck vanden gesuccederen goeden houdt gehouden het selfde pondt gelt te verschieten voir de eygenaire, mair als die goeden an hem comende mach de gebruycke oft zijn donen, het selfde wechende corten oft repeterende, zulcx men bij die rechten vanden weescamer aldair openlick kennen sal. Ende ruerende het cxcvii cxcviii ende cxcixe article ontkendt Willem Benninck het inhoudt van dien ende oft dair af bleecken des hij nyet en gelooft zoude aldichs hem moeten strecken die een helft vanden selve l gulden. Accepteert nyettemyn alden vyer selve articlen Willem Kerstentsz kendt dat Gheryt Claesz nyet lange voir zijn doot casus rechts landt zoude vercocht hebben, het welcke teyken en was, dat hij gelt hadde, zulcx in andere articlen Willem Kerstentsz blasmeert. Danden l gulden int cc ende naevolgende articlen gemencionneert, ontkendt Willem Benninck dinthoudt van dien, zoe verre het doet tot zijn achterdeelen ende ten suncluse, es genomen solucie gegeven bij tgeen dat voirsz es. Opten andere articlene totten vuytende es genomen solucie gegeven bij tgeen dat voirsz es, want wil Willem Kerstentsz eysschen dye hondert gulden die Willem Benninck vuyt den boel gehadt heeft, ende ten rekeninge gestelt zijn, moet pair passen ambuteren vanden clxxvii rijnsgulden mede te regyster gestelt, ende wair af blijcken sal, qua pariteme beguan quad ixe tulit. Staet nyettemyn alhier te noteren, dat Willem Benninck int hondertseste article van sijne rekeninge bij ervenis gestelt heeft van ii rijnsgulden tsjaers, want dair in es behoirt te staen dan van anderhalve gulden tsjaers erfpacht naevolgende de gecasseerde brief dair af sijnde bij Margriete gelost mit xxx rijnsgulden eens. Dersisterende mits dese Willem Benninck in sijne voirgaende usancie verpont kennende, nyettemyn dat Willem Kerstentsz sal geordonneert werdente scrijven bij contradebat, op het debat van Willem Benninck, ende hem voirts geordonneert over te leggen zijn rekeninge voirtijts bij hem gedient in handen van mijne heere Sasboudt ende bijden selve geteykent, al soene bij dien bevinden sal zijn malignacie nutertijt, ende sullen wel dingen dair bij clair, die sij nu stelt in denegacie oft verwycht.
Cornelis van Andel.
U1 (6-9-1529): Wij Claes Harmesz Mathijs Jansz Pieter Maertensz Michel Jansz Jan Allertsz Cornelis Symonsz ende Dirck Claesz schepenen in Nijeniedorp ende Oudenyedorp certificeren voir die rechte waerheyt dat Pieter Jansz Jacob Symonsz ende Jacob Rembrantsz sijn voir rechte ghecomen ende dairtoe verdaecht tot versoecke van Jan Jansz Banninck ende hebben lyflijcken ten heylighen gesworen mit opgerechte vingheren welfren gesworen eedt onsen schout van Nijeniedorp had of ghenomen heeft als dat van rechte weghen toe behoirt. Inden eersten soe hebben sij ghetuycht ende gheseit dat sij vant jair van neghenen niet en weten mair int jair van thienen gharfnen van eenen ygelijck gars van dijcken vier ofte vierdalve rijnsgulden of dair omtrent. Item int jair van elven ghaefmen thien oft elf rijnsgulden of dair omtrent ende dat alleen vanden zeedijck. Ende werdt die andere ses jaren dair nae volghende ghaefmen vier of vierdalve rijnsgulden of dair omtrent. Ende dat van huygendijck ende zeedijck te samen. In kennisse des wairheyts ende want wij schepenen voirsz nutertijt selven gheen zeghel en hebben noch ghebruycken soe hebben wij ghebeden den eerbaren Jan Claesz onsen schout dat hij dese certiciatie over ons osoude willen bezeghelen. Ende ick Jan Claesz schout omme bidt vanden schepenen voirsz hebbe desen broef bezeghelt mit mijnen zeghel opt spacys brief gedruct int jair onses heeren duysent vijf hondert neghen ende twintich opten sesden dach septembris.
U2 (6-9-1529): Alle die ghenen die onsen openen brieven sullen sien of horen lesen saluyt. Soe ist dat wij Claes Harmesz Mathijs Jansz Pieter Maertensz Michel Jansz ende Jan Allertsz schepenen in Nijeniedorp bij onse gesworen stede clerck van Nijeniedorp voirsz hebben doen openen onse regyster ende rekeninge tot versoecke van Jan Jansz Banninck vanden jare neghen totten jare achthien dat wij dair inne gevonden hebben als hier nae geschreven staet. Inden eersten vant jare van neghenen soe heeft elfre gars te ghelden als wij ghenomen hebben in onse regyster drie stuvers. Ithem int jair van thienen heeft een ygelijck gars te ghelden thien stuvers. Ithem anno elff heeft dat gars ghehadt te ghelden acht stuvers ende een halve. Item int jaer van twalof heeft dat gars ghehadt drie stuvers min een doeyt. Ithem anno derthien heeft dat gars ghehadt te ghelden twe stuvers ende een halve. Item anno veerthien heeft dat gars ghehadt drie stuvers. Item anno vijfthien heeft dat gars ghehadt te gelden drie stuvers. Item anno sesthien heeft dat gars ghehadt te ghelden ses stuvers ende een oirt. Item seventhien heeft dat gars ghehadt thien stuvers min een doeyt. Ende dit is alte mael rorend van lant schot sonder eeniche costen van dijckaedsen. In kennisse des waerheyts ende want wij schepenen voirsz nutertijt selven gheen zeghel en hebben noch ghebruycken soe hebben wij ghebeden den eerbaren Jan Claesz onsen schout van Nijeniedorp voirsz dat hij desen brief over ons soude willen bezeghelen. Ende ick Jan Claesz schout omme bidt vanden schepenen voirsz hebbe desen broef bezeghelt mit mijnen zeghel opt spacys brief gedruct int jair onses heeren duysent vijf hondert neghen ende twintich opten sesden dach septembris.
Inventaris vande memorien ende andere advertissementen van rechten den hove van hollandt overgegeven bij Willem Benninck voor hem selven ende vervangende zijn andere zusteren ende broederen impetrant in cas dappel ter eender op ende tegens Willem Kerstantsz van Heemskerck gedaichde ter andere zijde. Inden eersten leyt die impetrant over copie van zijn procuracie dair off die originale gepasseert is inde greffe van deesse hove van date den xi octobris anno xvc xxiiii onderteykent bij Jan Heynricxz secretaris opten rugge geteykent mit A. Die impetrant leyt over zijn principale memorien houdende xl artyckelen onderteykent bij meester Maerten van Naerden advocaet vanden hove van hollandt opten rugge geteykent mit B. Die impetrant leyt over zeeckere cavelbrieff tusschen hem ende den gedaichde gemaickt beghinnende opten dach van huyden van date den xxi july anno xix onderteykent A Sandelijn opten rugge geteykent mit C. Tot verificacie vant iii, iiii, v, xx, xxi, xxii ende xxiiie articulen vande voorsz memorien. Die impetrant leyt over trennencourt mitte relacie vanden deurwairder aen een gehecht opten rugge geteykent mit D. Tot verificacie vant xxiiiie articule vande voorsz memorien. Die impetrant leyt over acte vanden eysch antwoorde replycke duplycke mitten appointemente disposityff dairbij pertien geappoincteert zijn te schrijven bij memorien opten rugge geteykent mit E. Tot verificacien vant xv, xvi ende xviie artivulen vanden voorsz memorien. Omme te verifieren tinhouden vant v, vi, vii, viii, ix, xii, xiii, xiiii ende xxxix articulen vanden voorsz memorien zoe refereeert hem dimpetrant totte processe verbael ende anders tgundt datter gedaen es tusschen die selve pertyen voor meester Jan van Duvenvorde ende meester Joost Sasbout als commissarys tot deese reeckeninge geordonneert. Ende bysondere omme te verifieren tinhouden van xxxix, xl, xli, xlii, xliii, xliiii, xlv ende xlvie articulen vande selve memorien zoe refereert hem dimpetrant specialycken totte minnimmunen dien hij tot dien eynde inde selve saicke onder mijn heere meester Jan van Duvenvoorde geexhibeert heeft. Leyt over acte van gedient van memorien opten rugge geteykent mit F.
Memorien ende advertissemente van rechten gedaen maicken ende den hove van hollandt overgegeven bij Willem Benninck voor hem selven ende als vervangende zijn andere broeders ende susters impetranten in cas dappel ter eender ende op tegens Willem Kerstantsz gedaichde ter anderen. Contenderende die voorsz impetranten dat bij u hooge eedele ende vermoegende heeren mijne heeren die grave van hoechstraten heere tot montinguy culenburch borsselen ende stadthouder quaelificerende die president ende raeden des keysers van roomen koning van germanien van spaengnen. Gecommitteert ende gestelt ten saicken ende govvernemente zijnre genade landen van hollandt zeelandt ende vrieslandt. Ende dat hij uwer punpien heeren sentencie diffuntnie vuytgesproicken sal wordden tot voordeele intencie ende prouffijte vanden appellandt als dat hij hem met guede saicke hem geconstitueert heeft appellant van zeekere begonste int vennencourt van deesse gementionneert, ende verschenen heeft behoirlijcke provisie in cas dappel dienende ende dat die gedaichde mit quade saicke die voorsz begonste executie gesustineert ende gedefendeert heeft sal dairomme ende die redenen wille hier naevolgende die voorsz begonste executie verclaert wordden wil negheen ende van onwairden oft ten minsten geretracteert nae stile van rechte ende doende recht zal die selve begonste executie verclaert wordden qualycken ende excessivelycken gedaen ende die goeden gesurrogeert inde plaetse vande geloste renten mitsgaders alle tgundt dat bijden impetranten off zijn vader geimpendeert ende vuytgeschreven es in lossinge vanden leste renten ende sculden dairmede Dirrick Claesz belast word dair van dimpetranten heeft liquido mijn heeren meester Jan van Duvenvoorde executoir in deese saicken doen blijcken gecompenseert oft gededuceert worden oft te minsten nae advenant van tgundt dat die voorsz executeur te sommeren ende te executeren ende dat die liquidatie bijden impetrant gedaen verclaert sal worden souffysantelycken ende wel gedaen. Condemprerende nyettemyn den gedaichden in alle die costen van deesse processen. Tot welcke oirbairlicxste dimpetrant poseert articuleert ende geeft over alle die middelen redenen ende motieven hier naevolgende presenterende te verifieren alle tgundt dat nootelijcken tot instificacie van zijnder intencie dienen sal zonder eenichsins te willen astringeren tot eenighe overtallighe proeve implorerende nober mijnen heeren eedele ende goedertieren officie geimperteert te wordden ende alle beneficien van rechten als nae recht stile ende usancie. Omme tot verstandt van deesse materien te comende zoe es waerachtig dat tusschen den impetrant inden naeme ende qualyte als boven ende den gedaichde diverssche processen gereest zijn voir den hove van hollandt ter cause van die erffnisse ende achtergelaeten goeden van wijlen Dirick Claesz van Wessanen ende Margariete zijn huysfrouwe. Item alle welcke processen die voorsz pertijen aen beyden zijden bij toedoen van eenighe goeden mannen te buyten gegaen zijn. Item ende hebben onder acte van gdempnacie van deesse hove malcalnderen belooft te doen behoerlijcke schiftinge scheydinge ende deylinghe van alle die achtergelaeten goeden vanden voorsz Geeryt Claesz van Wessanen ende Margariete zijn huysvrouwe dair van questie geweest was, behouden pertijen trecht van collacie ende hunne actie die zij zouden willen pretenderen dat die voorsz goeden zouden weesen subiett restitucioni. Item en nu zoe dat dimpetrant deesse navolgende van zijnde zijde die voirn acte voldaen heeft ende heeft van alle die achtergelaeten goeden ende renten gedaen deylinghe ende behoerlijcke schiftinge sceydinge ende deylinghe. Item vuytgesondert alleenlick zekere losrenten beloopende thooftgelt vandien omtrent die somme van hondert grooten vlaems salvo insto calculo. Item welck renten alsoe die indunbel waeren gelost zijn nae den overlijden vanden voorsz Geryt Claesz. Item ende zijn indie plaetse vandien wederomme gecoft tot behouff vandie gemeene boele andere renten bedragende ter somme van omtrent vijftich ponden grooten vlaems. Item ende die reste is meestael geimpendeert in lossinge ende offdoyninghe vande lasten ende renten dair mede tvoorsz sterffhuys ende voele belast ende beswaert was mitsgaders in betaelinge van schulden die tvoorsz streffhuys sculdich was. Item van welcke sculden die gedaichde mede als crediteur vuyt voorsz sterfffhuys ontfangen heeft zes ende vijftich guldens van xl grooten vlaems alst is promptis blijcken mach bijder quytancien dair van zijnde. Item ende hoewel die gedaichde oick schuldich hadde geweest te gedoogen dat die voorsz penningen geemployeert in offdoynghe vande voorsz sculden ende lasten dairmede tvoorsz sterffhuys beswaert was gededuceert offgetoogen oft gecompenseert te wordden van ende teghens penningen gecomende vanden voorsz lossrenten ende dair van den impetrant ongemoleestreert te laeten. Item gemerct dat tusschen den pertijen geintenteert wordt, actie dundunde in qua nome venit dumtaxat dunsio corporum sedeciam impense in res coes facte quicquid es nae expensum est, in summa siquio halz si, in hoc indicud, impendia cum sumlibus ff cod dundum. Item deesse nyetteghenstaende heeft den gedaichde belieft gehadt tegene redenne ende rechte den impetrant te doen sommeren ende te doen ghysselen vuyt crachte vande voorsz acte voor die reste vande voorsz van hondert grooten vlaems. Item sonder dat hij den voorsz impetrant heeft willen laeten strecken ende affslach weest die sculden lasten ende renten bijden impetrant off zijn vader vanden sterffhuyse van Geryt Claesz aff gedaen. Item bij welcke sommacie begonste executie dimpetrant bevoelende hem zeer gegraveert heeft hem gedraaghen voor appellandt ende verthoont hebbende zijn grieven geobtineert mandemen in cas dappel diende vuyt crachte vanden welcke die gedaichde geroupen ende verdachvaert es geweest alhier voor deesse hove. Item ten dage dienende heeft dimpetrant zijnn eysch gedaen nemende pertinente conclusie gelijck int hooft van deesse. Item dairtegens bijden gedaichde geantwoordt ende geconcludeert es nae zijn appetijte. Item dat alsoe dingtaelen pertijen zijn bevonden ende geappoincteert te scrijven bij memorien ende advertissemente van rechten ende dair van te dienen zeeckere dage lange overstreecken. Item omme nu te formeren den voorsz appoinctemente zoe dient dimpetrant van zijn tegenwoordighe memorien zeggende dat hij behoort te obtineren zijn voorsz conclusie nyettegenstaende eenighe frivole middelen ter contrarie. Item omme nu te repliceren ten gheenen dan bijden gedaichden geseyt ende gealligeert wordt dat inden boele vanden voorsz Geryt Claesz geweest zijn zeeckere losrenten van drie guldens tsjaers tot Nydorp. Noch eenen brieff aldaer van vi guldens sjaers. Noch eenen brieff van zeven guldens tsjaers ter losse houdende op Dirck Dammasz. Noch van twee guldens tsjaers ter losse houdende op Jacob Gerrytsz. Noch een brieve van twee guldens ter losse houdende op Harinck Jansz tot Winckel. Noch van drie guldens tsjaers ter losse op Willem Huyghe tot Aelsmaer. Noch van drie guldens tsjaers ter losse houdende op Claes Jan Backers tot Vuytgeest. Noch een brieff van xv guldens houdende op Wirmehuyssen. Noch zeeckere penningen die gecomende waeren vandie van Purmereynde ende wederomme beleyt op een Egge Willemsz. Noch vier guldens tsjaers ende v stuvers houdende op Dirrick vander Heyden kynderen. Noch die somme van hondert guldens dewelcke wijlen Jan Benninck doude bekent heeft schuldich te weesen den boele vanden voorsz sterffhuysse ende dat die gedaichde behoort te hebben die helft vande voorsz perceelen ende goeden. Item repliceerde dimpetrant dat alle die voorsz perceelen van renten losbair ende redunbel waeren ende die selve gelost zijn ende zijn mitsdien die corpa vandien geextingueert, et ergo non cadit percisie dunsio sine indicud cod dundid. Item ende zijn die penningen dairvan gecomen eensdeels geemployeert tot ontlastinghe vande renten sculden ende legaten dairmede tsterffhuys vanden voorsz Geryt Claesz beswaert was. Item ende zijnde met die zelve penningen gecocht andere renten ende goeden die inde plaetse vande geloste renten gesurrogeert zijn. Item dair van die gedaichde zijn portie ontfangen heeft alst blijct bijde cavel brieve tusschen pertijen tanderen tijden gemaict. Item ende omme te deduceren ende te verclaeren hoe die gelost zijn ende wat dair van gecommen es ende wair die penningen gebleven zijn zoe es wairachtich dat dat inden eerste van die drie guldens tsjaers tot Nydorp alleenlick gecommen es die somme van xxx gulden current. Item van die brieven van v guldens tsjaers tot Nydorp es gecommen die somme van xl currente guldens eens van xl grooten. Item vandie brieve van zeven guldens tsjaers houdende op Dirrick Dammasz es gecommen die somme van xcviii guldens eens. Item van die brieve van twee guldens tsjaers es gecommen die somme van xl guldens eens. Item van die brieve van drie guldens tsjaers houdende op Willem Hugez es gecommen xlv guldens eens. Item van die brieve van drie guldens tsjaers staende op Claes Jan Backers zijn gecommen xxxiii guldens eens. Item vandie brieve van xv op Wirmichuyssen overmits dat die renten gecocht waeren mit lichtgelt zijn gecommen hondert ende lv guldens. Item tgelt gecommen vandie Purmereynders beleyt op Egge Willemsz ende bijde selve wederomme gelost es gecommen die somme van hondert guldens. Item vandie vier guldens tsjaers ende v stuvers houdende op op Dirrick vander Heye es gecommen die somme van lxx guldens eens. Item dairtegens zoe heeft wijlen Margariete des Geryt Claesz huysvrouwe dair van dimpetrants vader alleen erffgenaem off gebleven es nae toverlijden van huere man wederomme aengecocht iiii margen landts tot Haerlemerley bedragende ter somme van een hondert xi guldens. Item noch heeft zij gecocht gehadt op die stede van Hairlem een pondt tsjaers beloopende thooftgelt xcvi guldens. Item noch heeft zij gelost eene rente van anderhalve gulden tsjaers die stonden op die voorsz Geeryt Claesz gelegen tot Winckel ende dair voor betaelt xxx guldens. Item noch heeft zij gelost een brieve die welcke die gasthuysmeesters van Hairlem hadden spreeckende op die voorsz Geeryt Claesz goeden ende dair voor betaelt die somme van xx guldens. Item noch heeft zij betaelt Ariaen van Duvoerde. Item noch es bijde selve argariete angecoft een brieff van een gulden sjaers houdende op Baert Jan Neeffsz ende dair voor betaelt die somme van xvii gulden ende xiii stuvers. Item welcke penningen ymmers behooren gededuceert off gecompenseert te worden tegens die penningen gecommen vandie voorsz losrenten bijden gedaichde gheeysch ende es die ghedaichde noopende dies te vreeden geweest voor mijn heere meester Jan van Duvoorden. Item noch daer en boven zoe heeft zij nae toverlijden van haeren man gelost een brieve van twee davids gulden sjaers dair alle die goeden vanden voorsz Geryt Claesz mede belast waeren ende heeft dair voor betaelt die somme van xliii guldens ende mistunds alst blijct bijde gecasseerde brieven ende certificacie dair van weesende ende den executeur in promptis verthoont ende geexhibeert. Item noch heeft zij betaelt gehadt nae toverlijden van hueren man den gedaichde alhier ter cause dat wijlen Geryt Claesz hueren man te veel ontfangen hadde bij zijn leven van des gedaichdes renten alst blijct bij des gedaichdes eyghen hanteycken den voorsz executeur verthoont die somme van lxvii guldens. Item noch heeft zij moeten betaelen die stede van Hairlem voor wijlen Kerstant Willemsz des gedaichdes zoon wyens erffgename hij pretendeert te weesen ter cause van tpondt gelt dat hij ter cause van Geryt Claesz erffnisse der selve stede sculdich was die somme van liii guldens als blijct bijde hant van Geryt van Warmont doen ter tijd ontfangen den voorsz executeur in promptis geexhibeert ende verthoont. Item noch heeft zij ter cause van legate dat clooster tot Zijl binnen Hairlem bijden voorsz Geryt Claesz gemaict nae zijn doot betaelt die somme van vijftich guldens alst blijct bij quytancie vanden voorsz convente oft clooster den voorsz executeur geexhibeert ende verthoont. Item noch heeft hij ter cause van tbespreck oft legaten vanden voorsz Geryt Claesz gemaict den capelle van Crommenyerdijck omme aldair gedaen te wordden twee missen ter weecke, betaelt nae huere mans overlijden die somme van vijftich guldens alst blijct bij zeekere scepenen brieve den voorsz executeur verthoont ende geexhibeert. Item vuyt alle welcken claerlijcken blijct dat die gedaichde mit quade saicke heeft den impetrant doen sommeren ende ghijsselen omme te hebben sciftinge sceydinge ende deylinge vandie voorsz geloste renten. Item anschou oick genoemen dat dimpetrant in promptis ende liquido heeft den voorsz executeur doet blijcken mit die voorsz geloste renten gecocht waeren ende wat lasten vanden sterffhuysse dair mede aff gedaen waeren. Item waeromme hadde dexecuteur wel toebehoort gehadt die voorsz penningen voor die voorsz lasten sculden ende goeden gegeven geadmitteert te hebben in compensatie oft deductie vande penningen vanden voorsz geloste renten gecommen te minsten zoe verre die strecken moegen, qua ex i corpora redditund redemptionem extincta sunt sine facto impetranto et resoluta in quantitatem et liquido executor constiteit de quodtitate ucissum debita debuit ergo ad minuis ad imississe compensationem nota iii, l, ii et fi, e decompensa vol saltem deductionem x no in d l in hoc indicue impendia ff cod dundum. Item twelck dexecuteur nyet en heeft willen doen. Ende heeft dairomme dimpetrant mit goede saicke hem geconstitueert appellandt. Item ende alsoe die gedaichde ander nyet sonderlincxs voortstellende en es den impetrant prenidiciabel weesende soe persisteert dimpetrant bij tgundt dat voorsz es. Ontkennende generalijcken alle andere feyten redenen ende middelen hem prenidiciabel weesende. Concluderende mits deese gelijcke als boven int intendit van deesse.
Inventaris den hove van hollandt overgegeven bij Willem Benninck voor hem selven ende vervangende sijne andere susteren ende broeders dimpetrant dinfaen actie ende alhier gerequireerde op ende tegens Willem Corstensz van Heemskerck gedaichde ende impetrant vande selve sequeste cinyl nopende die nyeuwe positien. Inden eersten leyt dimpetrant over copie van zijn procuracie daer off die originale gepasseert is inden greffe van deesse hove van date den xi octobris anno xv c xxiiii onderteykent bi Jan Heynricxz secretaris opte rugge geteykent mit A. Die gerequireeerde leyt over tdebat bij hem doen maicken opte nyeuwe positien houdende xiiii acten opte rugge geteykent mit B. Die gerequireerde leyt over sijne risolutien onderteykent bij meester Marten Verveenen advocaet opte rugge geteykent mit C. Tot verificatie vant xiie acte vant tdebath ende iiie acte vande contre solutien leyt die gerequireerde over seker contract matrimoniaell ofte huwelicxe vorwaerde tusschen wijlen Geryt Claesz en sijn huysvrou gemaickt. Die gerequireerde leyt over acte dairbij blijckt dat sijne productie op deese nyeuwe feyten binnen behoirlick tijt gedaen is mitte commissie van mijne heeren meester Abell van Coulster raidt als commissaris ende Gheryt van Loo secretaris als adminict ter enqueste geordineert an een gehecht opte rugge geteykent mit D. Die gerequireerde leyt over tmandaet dair mede die tuyghen voor de voorsz commissaris gedachvaert sijn mitte relatie vanden duerwaerder an een gehecht opte rugge geteykent mit E. Die gerequireerde leyt over dinformatie bij die voorsz commissaris in deese saicke gedaen opte rugge geteykent mit F. Leyt over acte van geremitteert van productie opte rugge geteykent mit G. Leyt over seproch ende salvatie opte rugge geteykent mit H. Noch leyt die gerequireerde over acte van reproch ende salvatie ende voort geconcludeert rechten an een gehecht opte rugge geteykent mit [geemployeert].
Kopie (11-10-1520): Opten dach van huyden compareerde inde greffe van hollandt Mr Lourens Jacobsz licentraet inden rechten voer hem selven als man en voocht van Lijsbeth Jan Benninck Claesz Willem Benninck Claesz voer hem selven ende vervangende Jan Benninck Claesz ende consertineerde Mr Frans van Amsterdam inde saecke tegens Willem Karstantsz voert onbis in potestate substituerende in comme forma vorfierende approberen alle tgunt dat bij wijlen Aelbrecht Arentsz gedaen is geweest in huerluyder namen in deese en alle andere huer saecken actum inden hage den xien octobris anno xvc ende twintich in kennisse van mij onderteykent.
Debath ofte antwoorde den hove van hollandt overgegeven bij Willem Benninck voor hem selven ende vervangende sijne andere broeders ende susters gerequireerde op ende tegens sekere nyeuwe positien ende articulen den selve hove bij Willem Corstensz vuyt crachte van sekere requeste civyle overgegeven. Inden eersten datmen nyet bevinden en sall dat de requirants zoone vuyt nooettelicke saecken zijn goeden heeft dorren vervreemden ofte verminderen. Dat hij anders gueden genouch hadde die nyet subiert en waren restitutioni daer hij sijne pretensse noetsaicken well mede mochte stoppen. Dat hij van sijne moederlicke gueden genouch hadde daer hij eerlicke off soude hebben mogen lenen. Ende dat hij oick nyet en behoude eenich gelt te verteren. Immers is inden sterfhuyse met wijlen Jan Benninck Claesz gecomen met sijne paerden knechten ende ghasten ende heeft vuytten ghemenen boel geteert. Angaende daer hij sijne necessite will pallieren mit sikeren zoen vanden doetslach bij hem geperpetreet secht die gerequireerde dat die requirants zoone ten tijde vanden dootslach tot haerlem in sint jans cloester gelegen heeft omtrent een half jaer daer hij op die tijt omme enen redelicken penninck die cost mochte copen. Ende off die dootslach den requirants zoone mochte gecost hebben een grote merckelicke somme van penningen soe hadde die requirant noch ander gueds genouch die nyet subiett en waren daer mede hij sijn delict ende quaet regiment mede mochte hebben geremedieert. Niettemin die requirant en behoort nyet en te seggen notelicke sake geweest te hebben daer sijne soen bij sijnen eygen sculde inne gecomen is qr male merettis publice ut exeniplo alys sit ettam eyestate laborare debet. Ende off die requirant soude mogen off trecken tgunt dat die dat die dootslach gecost mach hebben tselve en roert den gerequireerde nyet meer dan voorde eene helft. Ende is die requirant alsnoch te vrouch op die voorsz frivole exceptie te maecken. Wanttet alsnoch nyet verclaert en is an bona sunt subietta restitutioni vel ne. Niettemin alst blijckt vuyt tcontract matrimoniael zoe sijn die duysent gulden subiett restitutioni. Daer off deene helft sal comen gerequireerde als erfgename van smoeders sijde ende dander helft aen Pieter Simonsz erfgename van des vaders sijde welcke Pieter Simonsz den requirant van sijnen helft gecontenteert heeft. Ende hadde die requirant wel sculdich geweest specifice te verclaren sijne sijne nootsaecke indien hij geraect soude weesen omme te infereren dat die gueden subiett restitutioni gealieneert ofte vermindert sijn ende dat tselve hem behoort te strecken.
Contrasolutiën (2-8-1525): Contra solucien gedaen maeckende ende den hove van hollandt overgegeven bij Willem Benninck voir hem selven ende sijn broeders ende susters gerequireerde op ende jegens seeckere solucien den selve hove van hollandt overgegeven bij Willem Kerstantsz requirant van seeckere requeste. Op teerste ende tweeste articulen vande voorsz solucien alsoe die selve articulen negatyff sijn soe refereert die gerequireerde he tot dinhouden van sijne debat. Op iiii, v, vi, vii, viii, ix, x, xi, xii, xiii, xiv, xv, xvi, xvii ende xviiie articulen vandie selve solutien aldaer die requirant in effect secht dat wijlen sijn soen overmits diversche processen ende onderhoudenisse van sijns persoens soude hebben moeten alieneren seeckere goeden in questie wesende off sij sijn subiett restitutioni off nyet ende dat hij noyt gebruyckt gehadt heeft van dachtergelaten goeden bij wijlen Geryt Claesz van Wessanen. Item die gerequireerde secht voir imper solucien dat hij well doceren sall dat wijlen Kerstant Willemsz hem geingereret heeft gehadt in dachtergelaten goeden bij wijlen Geryt Claesz van Wessanen sulcxs heeft hij renten ende andere emolumenten van dien ontfangen ende geparticipeert gehadt. Ende vuyt die middelen bij den requirant die procedueren en mach nyet geinfereert worden de voorsz Kerstan Willemsz van noede die goeden in questie wesende te alieneren ofte te verminderen. Item ende indien die voirn Kerstan Willemsz wel hadde willen doen hij soude des gerequireerders vaeder ongemolesteert gelaeten hebben ende nyet nyet getravailleert hebben mit diversche processen dair inne die voirn Kerstan Willemsz doer sijn faulte ingecommen is. Opt xixe, xx, xxi, xxii, xxiii ende xxiiiie articulen secht die gerequireerde dat die sijn impertinent. Immers tmach wel te samen staen dat wijlen Kerstan Willemsz bij de requirant ende elders te coste gegaen heeft ende dat hij nochtans geleeft ende die coste mede gehadt heeft vanden voirn Geryt Claesz goeden. Item ontkent nyettemin dat hij geheel ende all onderhouden es geweest bijden requirant. Item mair sal die gerequireerde wel doceren dat de voirsz Kerstan Willemsz die goeden bij wijlen Geryt Claesz gebruyckt ende die vruchten dair van ontfangen heeft. Opt xve articule vanden selve solucien totten vuyteynde toe mentie maeckende vande doncosten vanden nederslach bij wijlen Kerstan Willemsz geperpetreert. Item voir supersolucien secht die gerequireerde dat alsoe die voirn Kerstan Willemsz doer sijn eygen delict gecommen es tot die costen gedaen vuyt saicke vande nederslach bij hem geperpetreert dat daeromme tselve nyet en behoert te redonderen tot des gerequireerders schade qr male merentes publice egestate laborare debent. Item nyettemin alsoe die requirant nyet en verclaert die groetheyt vande costen die wijlen Kerstan Willemsz mach gedaen hebben soe en mach nyet geinfereert worden bijden requirant dat daeromme die voirsz Kerstan Willemsz wetelijck die goeden in questie wesende gealieneert heeft. Item ende hadde die voirsz Kerstan Willemsz anders goedts genouten daer hij sijn commer mede mochte stoppen. Item alsoe die voirsz Kerstan Willemsz naderhant seeckere goeden anbestorven sijn soe behoeren wel die goeden in questie wesende, wederomme geredmitreert te worden ende die costen te gaen van die andere goeden hem anbestorven die nyet subiett en waren. Item ontkennende voirts generalijcken alle andere feyten bijden requirant voirt gestelt hem gerequireerde preindiciabel wesende, ende persisteert mit deessen. Concluderende daeromme gelijck int intendit van sijne scrifturen.
Informatie ordinaris binnen der stede van haerlem gedaen den tweeden dach van augusto anno xvc xxv bij ons Abel van Colster raidt ordinaris inden hove van hollandt commissaris ende Geryt van Loo secretaris inden zelven hove als adpmdt bijden voorsz hove daer toe geordonneert inden saick voorden zelven hove hangende tusschen Willem Benninck voor hem zelven ende vervangende zijn andere zusters ende broeders impetranten in kause actie ter eenre ende Willem Korstensz gedaichde ter andere. Blijckende bij permissie vanden voorsz hove in date den xien in julio anno voorsz ande naer dat ons gebleken was dat die voorsz impetrant noch tijt hadde omme zijn productie te doen hebben van permisschen tot versouck vanden zelven impetrant opte feyten ende articulen van zijn debat ende contrasolucien tegens den voorn gedaichde overgegeven gehoort ende geexamineert bij eer alst behoort alle alzulcke getuygen als Mr Frans van Amsterdam procureur vanden voorsz impetrant voor ons heeft willen beleyen rechetlick daertoe gedaechet. Ende is Willem Pietersz procureur vanden gedaichde geinthineert geweest omme die tuygen te zien zweeren bij Jacob van Spierincxhouck gezwoeren explontier blijckende bijden relatie die hij ons daer van leverde. Ende alzoe die voorsz Willem procureur vanden nyet en perpeerde hebben wij permisschen tot versouck vanden voorsz Mr Frans van Amsterdam gegeven deffyt ende voorts geprocecht totter enqueste ende gehoort die getuygen hier naer volgende. Adriane Heynricxdr huysvrouwe van Pieter Martsz wonende opte Sparen binnen haerlem out omtrent xxxv jaer beleyt bijden voorsz Mr Frans van Amsterdam procureur van Willem Benninck gerequireerde opt iien ende viiien articluen van zijn contrasolucien den hove van hollandt overgegeven tegens Willem Kerstens zoen impetrant van requeste civyl. Seyt ende tuycht bij haeren eede dat zij vanden inhouden vandien anders nyet en weet dan dat haer deposchte wel kennelick is dat Willem Kerstansz requirant alhier angevaert heeft naer doot van Geryt Claesz suvelcooper van zeeckere huys staende binnen der stede van haerlem opte Sparen welck huys gecomen was vanden voorsz Geryt zuvel cooper ende gehuecht haer deposante wel dat is voorsz Geryt Claesz daer inne plach te wonen. Seyt voort dat geleden vyer oft vijff jaer heeft zij deposante tvoorsz huys gecoft vanden kinderen van Jan Benninck doude alzoe op die tijt die voorsz kinderen off haeren vader tproces gewonnen hadden tegens den requirant roerende die goeden van wijlen Geryt Claesz voorsz ende gaff zij deposante daer voeren iic xxvi gulden gereets gelts. Seyt dat alleer zij tvoorsz huys cofte hadde zij daertinne gewoent bij huyre omtrent vijff jaer, ende huyerde tzelfde eerst een jaer ofte anderhalff zoe lange hij leefte van Korsten Willemsz zoen vanden requirant die overleet ende nae zijn doot heeft zij die huyer betaelt in handen vanden requirant ende huyerde zij deposante tzelfe huys eerst om een pont vlaems tjaers ende tleste jaer eer zij tvoorsz huys cofte betaelde zij die huyer in handen vanden requireerden ende nyet meer en weet op als gevraecht. Walich Aelbrechtsz wonende binnen der stede van haerlem oudt omtrent xxxv jaer beleyt bijden voorsz proces vanden gerequireerden opt iiii, v ende vie articel van tdebat ende viii ende eerstem deel vande txiie articel vanden contre solucien den hove van hollant overgegeven tegens den requirant. Seyt ende tuycht bij zijnn eedt eerst opt iiii, v ende vie articel dat hij vanden inhouden van dien anders nyet en weet dan dat hij deposant wel geweten heeft dat naede doot van Geryt Claesz suvelcoper wijlen Korsten Willemsz zoen vanden requirant dagelicx gefrequenteert heeft ende geconverseert in een zeker huys staende binnen der stede van haerlem opt hooft twelck gecommen was vanden voorsz Geryt Claesz dagelicx daer vuyt ende in gaende etende drinckende ende slapende aldaer, ende alsulcx heeft die voorsz Korsten Willemsz hem deposante aldaer wel te gaste gehadt, heeft oick den deposant den voorsz Korsten ten voorsz huyze wel vinden leggen slapen, ende plach oick Jan Benninck int voorsz huys oick te commen ende te frequenteren daer vuyt ende inne gaende, ende was een jong wijff genoomt Hillegont gestelt int voorsz huys die tvoorsz huys ophielt zonder dat hij weet bij wyen die gehuyert oft aldaer gestelt was. Seyt voort dat hem deposant wel kennelick is dat den voorsz Korsten Willemsz fugityff was int sint jans cloester binnen haerlem overmits eenen zekere doot slach bij hem geperpetreert maer hoe langhe hij aldaer lach ende wat hij voor zijn cost gaff en weet hij nyet. Seyt opt viiie articel ende eerste deel van txiie articel vanden conter solucien dat hij vanden inhouden van dien anders nyet en weet dan hij vooren gezeyt heeft ende nyet meer en weet als op gevraecht. Barber Dircxdr wecht van Ariaen Jansz out omtrent liii jaer beleyt bijden procureur vanden requireerden opt iiii, v ende vie articel van tdebat ende viiie ende eerste deel van txiie articel vanden conter solucien bijden requireerden tegens den requirant overgegeven. Seyt bij hueren eedt eerst opt iiii, v ende vie articelen dat zij deposante wel gekent heeft Corsten Willemsz die naden doot van Geryt Claesz zuvelcooper zijn oude vader ende des zelve Claes huysvrouwe zijn ouw moeder veel plach te verkeeren ineen huys staende tot haerlem opt hooft gecommen vanden voorsz Geryt Claesz ende plkach ingelijcx daer mede te verkeeren Jan Benninck doude ende teerden tsamen vanden gemenen boel als zij daer quamen ende heeft zij deposante ten voorsz huyse tot versouck vanden voorsz Karsten dicwils te gaste geweest. Seyt dat haer deposante wel kennelick is dat Korsten Willemsz lach sint jans int cloester om dat hij een doot slach gedaen hadde maer hoe lange hij daer lach off wat hij voor zijn cost gaff en weet zij nyet. Seyt opt viiie articel ende eerste deel van txiie articel dat zij vanden inhouden van dien nyet en weet ende nyet meer en weet op als gevraecht. Heyman Jansz Sale wonende binnen haerlem oudt omtrent xxxi jaer beleyt bijden voorsz procureur opt iiii, v ende vie articelen va tvoorsz debat ende opt viiie articel ende eerste deel van txiie articel vanden conter solucien bijden requireerden tegens den requirant overgegeven. Seyt ende tuycht bij zijnn eed eerst opt iiii, v ende vie articelen dat hij getuge wel gekent heeft eenen Corsen Willemsz die naeden doot van Geryt Claesz suvelcooper zijn oude vader veel plach te verkeren in een zeker huys staende binnen haerlem opt hooft vanden voorsz Geryt Claesz insgelijcx plach Jan Benninck doude daer mede te commen ende te verkeren maer Kersten Willemsz was daer meest van beyden quamen met zijn hoven altemet die mede aldaer is cost hadden ende was daer een jonc wijff ten huyse dien beyde dienden als zij daer quamen ende teeren alzoe al te tsamen vanden gemeenen boel achtergelaten bijden voorsz Geryt Claesz ende heeft hij deposant dicqwils ten voorsz huys te gaste geweest tot versouck vanden voorsz Korsten. Seyt dat hem deposant wel kennelick is dat die deposant lach in sint jans cloester omdat hij eenen doot slach gedaen hadde maer hoe lange hij daer lach ofte wye zijn cost betaelde ofte hoe veell hij daer voor gaff en weet hij deposant nyet. Seyt opt viiie articel ende teerste deel van txiie articel dat hij vanden inhouden van dien nyet en weet ende nyet meer en weet op als gevraecht. Hillegont Dircxdr wonende tvuytgeest out omtrent liii jaer beleyt bijden voorsz procureur opt iiii, v ende vie articelen van tdebat ende viiie ende eerste deel van txiie articel vanden conter solucien. Seyt ende tuycht bij haeren eede eerst opt iiii, v ende vie articelen dat zij deposante langhe jaeren gewoent heeft als joncwijff mit Geryt Claesz zuvelcooper ende zijn huysvrouwe binnen der stede van haerlem in een huys staende opt hooft die welcke waren die groote vader ende groote moeder van wijlen Korsten Willemsz ende nae den doet vanden voorsz Geryt Claesz ende zijn huysvrouwe zoe heeft den voorsz Korsten Willemsz daer dicwils verkeert daer vuyt ende in gaende ende oick slapende insgelijcx Jan Benninck doude ende zijn kinderen ende heeft zij deposante hen alle gedient als zij quamen ende ter merct gegaen vuyten gemeenen boel maer Korsten Willemsz was daer meest. Ende woonde zij deposante nade doet vanden voorsz Geryt Claesz ende zijn huysvrouwe int voorsz huys wel omtrent vijftalf jaer. Requirerende tvoorsz huys mit datter in was tot proffijt vanden erfgenamen vanden voorsz Geryt Claesz ende zijn huysvrouwe. Seyt voort dat haer deposante wel kennelick is dat die voorsz Kersten Willemsz was sint jans opt kerckhoff ter cause van eenen dootslach die hij gedaen hadde. Seyt opt viiie articel ende het eerste deel van txiie articel vanden conter solucien dat haer deposante wel kennelick is dat voor die voorsz Kersten Willemsz zekere goeden gebruyck heeft achtergelaten bijden voorsz Geryt Claesz ende zijn huysvrouwe ende den vruchten daer van ontfangen te weten van een zeker stuck lants leggende inden ban van vuytgeest genoemt Roel Egmonts ven zonder te weten hoeveel hij jaerlicx daer van ontfangen heeft twelck zij weet zoe die vader vanden voorsz deposant tvoorsz lant plach te bruycken. Ende heeft oick die broeder van haer deposante genaemt Jacob Dircxz wel gewrocht als zijn snijder ende naijer ende work betaelt vanden afcortinge vanden huyer van t voorsz lant. Seyt voort dat haer deposante wel kennelick dat die voorsz Kerstensz nae doet van Geryt Claesz ende zijn huysvrouwe plach tontfangen die huyer van een huys staende binnen haerlem opt Sparen geldende jaerlicx omtrent thien rinsgulden zonder te weten van hoe veel jaeren zij deposante weet zoe die vrouwe persoen die plach te huyeren tvoorsz huys haer deposante wel eer gezeyt heeft hoe dat zij die huyer betaelt hadde in handen vanden voorsz Kerstant Willemsz ende nyet meer en weet als op gevraecht.
(23-1-1526) Aan mijne heere de president: Gheeft onmoedelicken te kennen Willem Benninck poirter te Amsterdam hoe dat zeekere jaeren geleden hij fuppt mit zijn andere zusters ende broeders voir desen hoeve geinstitueert hebben zeekere proces tegens eenen Willem Carstensz van Heemskerck. Dair die questie af was of eenige goeden bij eenen Geryt Claesz achtergelaten zonder zonder wesen subieck restitutioni dan niet in welcke saick pertijen gescaden hebben bij feyten contrarie ende naer dat zij het productie gedaen hadden is gedient van reproche ende salvacien geconcludeert in rechten ende is tvoorsz proces vuytgegeven ende getermyneert te woorden ende heeft alsulcx die suppte zeekeren tijt sentencie gesolliciteert. Tis nu zoe dat die voorsz Willem Carstensz beduchtende in dese saick te siccunderen heeft vande te m vercregen zeekere requeste civil vuyt crachte van welcke hij toegelaten is te moegen poseeren nieuwe feyten gelijck hij gedaen heeft ende toegelaten is zijn productie dairp te doen twelcke hij oock gedaen heeft, ende heeft dairmede die principaele materie geretardeert een tijt van twee jaeren. Ende heeft boven desen hangende dit incident gesustitueert zeeckere amb proces omme vanden suppte zoe hij procedeert te hebben reckeninghe bewijs ende reliqua ende in welcke proces pertijen geappoincteert zijn te sceynen bij memorien. Ende is ten dage datter vander memorien gedient worden bij mijne heeren ter andrentie vanden rolle fuende verclaert dat tproces vande memorien genoucht zoude worden, ende alzoe nu Willem Carstensz is alhier inden haege ende dagelicx solliciteert sentencie int proces dair gesed is bij memorien ende dat bij tzelve proces genoucht zijn die twee saicken vant incident gevallen nieuwe posicien zonder dattet principaele proces dair bij is ende dat oock die suppte tzelve nyet te weet verrecomiereeren ende overmits dattet onder lange tijt vuytgegeven is omme te rapporteren. Zoe versouckt die suppte dat u mijne heeren bekennen wil te lasten den griffier tvoorsz te recomieeren ende tzelve vongen bij dincident mittet laeste proces ende dat ghij mijne heeren in wijderen vandeene regaert wilt nemen op dander gelijck ghij mijne heeren bevinden zult ter materie dienende. In de marge: Thoff gesien dese supplicatie last den griffier te recomieren tproces daer van in dese supplicatie mentie gemaict wordt ende die selve supplicatie te voughen bij tvoorsz proces omme int wijden vandien reconaedt daer lx hem men te worden als bevonden zal worden daer toe te behoiren heden den xxiiien dach Januarij anno xvc ende xxvi. Barthout van Assendelft.
(2-5-1511) Opten dach van huyden zoe compareerde voirden hove van hollant Aelbrecht Arentsz als procureur van Jan Benninck Ende nam dach bij absentie van rade den tijt van hun daegen. Omme te repliceren opte antwoirde bij Kerstant Willemsz op hun gedaen aldus gedaen inden haege opten iien dach in meije anno xvc ende elff bij mijnen heeren den president Mrs Jacob Ruysch, Jan Boudinsz, Reymer de Jonge, Jan van Duvoirde ende Evert de Veer raidsluyde van hollandt mij tegenwoordich.
(7-11-1512) Wij Geryt heer tot Assendelft, Willem van Loo, Geryt van Warmont ende Jan Claes zoon schout van castricum doen condt allen luyden hoe dat wij een zeggen vuytgesproken hebben ende verclaert hebben tusschen die schepenen ende gemeen buyren van heemskerck an die een zijde ende Willem Kerstantsz an dander. Inder manieren hier nae volgende als dat Willem Kerstentsz voorsz zal mogen woonen tot heemskerck ende aldaer lantneringe doen op zijn eygen hofstadt ende lant zonder mit die voorsz schepenen ofte buyren te contribueren ofte gelden in eeniger manieren zijn leven lanck geduerende ende niet langer daer voer Willem voorsz gehouden zal wesen den voorsdz buyeren vuyt te reycken ende te betalen die somme van dertich ponden van veertich grooten vlaems tstuck wechdragende zonder meer. Behoudelicken dat Willem voorsz gheen thienden coopen noch op voeren en zal noch gheenrelen lant huyeren daer hij eenige vanden voorsz buyeren hinderlick inne zoude mogen wesen ten waere dat Willem lant mit iemant gemeen hadde want dan zoude hij die ander haer deel wel mogen huyeren ofte ware datter een cleyn perceel ende Willem wel gelegen waer. Ende oft gebeurde dat Willem Kerstentsz voorsz van heemskerck mitter woen varen wilde zoe zal Kerstent zijn zoon op zijn huys ende hoftstadt vrij mogen sitten sonder mit den voorsz buyeren te gelden of te gheven alzoe lange als Willem Kerstentsz voorsz in levenden lijve wesen zal maer zoe wanneer Willem voorsz oflivich geworden zal wesen zoe zal Kerstant weder staen in die selve staet daer zijn voorsz vader inne stont voer date van desen compromissen ende vuytsprake. Ende alsoe beyde die pertijen in presencie waren daer dese onse vuytsprake geschiede ende die geemolegeert ende geapprobeert hebben zoe wij desen brieff geteykent elck mit onse hanteycken onder gescreven opten viien dach in novembri anno xvc ende twaelve. Ondergeteykent G Dassendelft Willem van Loo ende Geryt van Warmont.